به گزارش «نسیم آنلاین»: محمدرضا کارگزار

صدای گریه اش با عروسکی که مادر در بغلش می گذارد قطع می شود؛ می خندد؛ ابرها را از پنجره هواپیما به او نشان می دهد و برایش می گوید: تو هم می توانی بزرگ شدی خلبان شوی و ابرها را از این فاصله نزدیک ببینی؛ حرف هایشان به پایان نرسیده است  که هواپیما منفجر می شود و ساعتی بعد عروسکی خون آلود روی آب شناور است...

دوازدهم تیر ماه 1367 برابر با سوم ژوئن 1988 میلادی هواپیمای مسافر بری ایر باس  ایران که از بندر عباس عازم دبی بود ، بر فراز آبهای خلیج فارس و در نزدیکی جزیره «هنگام » مورد هجوم یگان های دریایی متجاوز امریکایی مستقر در اب های خلیج فارس قرار گرفت و سقوط کرد.  این هواپیما که با موشک ناو جنگی وینسنس مورد حمله عمدی نیروهای تجاوز گر و جنایت پیشه شیطان بزرگ قرار گرفت حامل 398 مسافر و خدمه بود که تمامی  آنها اعم از مرد و زن و کودک و نوجوان و کهنسال با وقوع این جنایت فجیع به شهادت رسیدند. در میان سرنشینان هواپیما ، 66 کودک زیر 13 سال و 46 تن تبعه کشورهای خارجی نیز بودند که کشته شدند.

براساس این گزارش برای آنکه بدانیم سهم ادبیات از این اتفاق چقدر است به سراغ کتاب هایی رفتیم که با این موضع نگاشته شده است:

کتاب "چلچله های کاغذی" نوشته مجید پور ولی کلشتری نویسنده دفاع مقدس است که در ادامه نگارش کتاب‌هایی پیرامون انقلاب اسلامی داستانی بلند درباره سقوط ایرباس ایران در آب‌های خلیج‌فارس نوشته است.

این کتاب درباره مهماندار پرواز ایرباس ایران است  که از کودکی رویای پرواز را در سر می‌پروراند. این  کتاب روایت زندگی این مهماندار از کودکی تا پرواز را در بر گرفته است.

کتاب "20 سال پس از فاجعه سقوط ایرباس" نوشته حبیب احمدزاده است؛ این کتاب پیرامون نامه‌نگاری‌های "حبیب احمدزاده" با فرماندهان نظامی آمریکا در طول 10 سال نوشته شده است.

"20 سال پس از فاجعه سقوط ایرباس" به دو زبان فارسی و انگلیسی در 290 صفحه توسط انتشارات "سوره مهر چاپ و منتشر شد.

این کتاب همچنین گزارش جلسه بررسی فاجعه سقوط ایرباس ایران که در ویرجینیای آمریکا توسط گروه های ضد جنگ برگزار شده است نیز ارائه کرده است.

"عقب‌نشینی"  کتابی از فائزه امیرخانی است که روایت سرنگونی ایرباس ایرانی توسط آمریکا را به گونه‌ای مستند در این کتاب بیان می‌کند؛ این کتاب توسط انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی در 300 صفحه در قطع پالتویی چاپ و منتشر شد.

هاشمی رفسنجانی: کارنامه و خاطرات سال ۱۳۶۷ : پایان دفاع آغاز بازسازی

به اهتمام علیرضا هاشمی، تهران: دف‍ت‍ر ن‍ش‍ر م‍ع‍ارف‌ انقلاب‏‏، ‏1389، 800ص، 150000 ریال.
 
این کتاب هشتمین اثر از مجموعه «روزنوشت‌های آیت‌الله هاشمی رفسنجانی» است که در آن از رخدادهایی چون شرایط پذیرش آتش‌بس در جنگ، عملیات مرصاد، مسایل مربوط به قائم مقام رهبری و آیت‌الله منتظری، مذاکرات ژنو، اصلاح قانون اساسی و شورای بازنگری این قانون، مسایل بازسازی اقتصادی کشور پس از جنگ و استعفای نخست‌وزیر و ده‌ها رخداد مهم دیگر یاد شده است.
 
در آن زمان هاشمی، جانشین فرماندهی کل قوا و فرماندهی عالی جنگ را از طرف حضرت امام (ره) عهده دار بود و از طرفی ریاست مجلس را بر عهده داشت و از افراد حاضر و تاثیرگذار در مهم‌ترین تصمیم‌گیری‌های نظام به شمار می‌رفت، روایت او از رخدادها، حاوی مسایل و ناگفته‌هایی است که همانند سایر روزنوشت‌های وی، اطلاعات دست اولی را در اختیار علاقه‌مندان به تاریخ انقلاب و جنگ قرار می‌دهد و بسیاری از ابهامات و پرسش‌های مطرح شده درباره‌ مقطع پایان جنگ را روشن می‌کند.
 
ت‍اری‍خ‌ س‍ی‍اس‍ی‌ ج‍ن‍گ‌ ت‍ح‍م‍ی‍ل‍ی‌ ع‍راق‌ ع‍ل‍ی‍ه‌ ج‍م‍ه‍وری‌ اس‍لام‍ی‌ ای‍ران‌
 
علی‌اکبر ولایتی - دفتر نشر فرهنگ اسلامی - 528 صفحه - وزیری (شومیز) - چاپ 1 سال 1376 - 3000 نسخه - 18000 ریال

ولایتی در 11 فصل کتاب، چگونگی شکل‌گیری جنگ ایران و عراق و تصویب قطع‌نامه 598 و جریان عادی‌سازی روابط دو کشور را بررسی می‌کند. فصل نخست به ریشه‌ها و زمینه‌ها و دلایل آغاز جنگ اختصاص دارد. نویسنده در همین فصل از نبرد چالدران و قرارداد صلح زهاب و ادعاهای ارضی سخن می‌گوید و در فصل دوم، چگونگی اشغال و باز پس‌گیری خرمشهر بررسی می‌شود. فصل سوم و چهارم به تاثیرات منطقه‌ای و بین‌المللی فتح خرمشهر و واکنش سازمان ملل متحد و جنبش عدم تعهد و کنفرانس اسلامی و اجلاس سران عرب و کاربرد سلاح شیمیایی توسط عراق تخصیص یافته است. در سه فصل بعدی از سیاست‌های آمریکا، شوروی، فرانسه و انگلستان، زمینه‌های صدور قطع‌نامه 598 و تحریم تسلیحاتی و اقدام نهایی برای آتش بس سخن به میان می‌آید. نویسنده در فصل هشتم درباره مذاکرات ژنو و ملاقات با دبیرکل سازمان ملل متحد در ژنو، در فصل نهم درباره تحریک دیپلماتیک دبیرکل، در فصل دهم در باب تبادل‌نامه بین روسای جمهوری دو کشور ایران و عراق و بالاخره در فصل یازدهم درباره اجرای قطع‌نامه 598 گفت و گو می‌کند.
 
مرکز طوفان: روایت شخصی از تروریسم و تراژدی

ویلیام راجرز
Rogers, Will C. III; Rogers, Sharon; Gregston, Gene (June 1992). Storm Center: A Personal Account of Tragedy & Terrorism'. Naval Institute Press.
 
ویلیام راجرز در کتاب «مرکز طوفان» خاطرات دوران خدمتش در ارتش آمریکا را بازگو می‌کند از جمله این خاطرات، ‌حادثه سقوط هواپیمای ایرباس ایران توسط آمریکا است وی در این کتاب روایت شخصی از تروریسم و تراژدی را بیان می‌کند. راجرز که در سال 1991 از ارتش آمریکا بازنشسته شد در سال 1992، به همراه همسرش کتابی در این زمینه نوشت و به توجیه این اقدام پرداخت.
 
حقوق بین‌الملل هوایی

منصور جباری - خوروش - 280 صفحه - وزیری (شومیز) - چاپ 1 سال 1381 - 2000 نسخه - 16000 ریال
 
عنوان‌های این کتاب شامل کلیات، اصول و قواعد حاکم بر هوانوردی بین‌المللی، سازمان‌های حقوق هوایی، مسئولیت متصدیان حمل و نقل هوایی در برابر مسافر و کالا، خاطرات هواپیمایی، تاثیر قاچاق و استعمال مواد مخدر در امنیت هوانوردی و «ممنوعیت استفاده از سلاح علیه هواپیمایی غیرنظامی در حال پرواز» است.
 
در بخشی از این کتاب نویسنده درباره ادعاهای رسمی دولت آمریکا درباره این رویداد نوشته است: «نماینده ‌ایالات متحده در سازمان بین‌المللی هواپیمایی در جلسه فوق‌العاده شورای ایکائو گفته بود که در روزهای دوم و سوم ژوئیه منطقه خلیج فارس بسیار ناامن بود و کشتی‌های مختلفی از جمله یک کشتی پاکستانی و یک کشتی لیبریایی مورد حمله قرار گرفته بودند. در همان روز یک هواپیمای اف-۱۴ ایران از فرودگاه بندرعباس پرواز کرده بود و قصد حمله به کشتی آمریکایی را داشت. با توجه به اخطارهای مکرری که بی پاسخ مانده بود، فرمانده مزبور برای دفاع از کشتی خود در برابر خطر احتمالی دست به حمله زده بود.»
 
 شلیک کن و فراموش کن (سرنگونی هواپیمای مسافربری ایران توسط ناو وینسنس آمریکا(

خدیجه امیرخانی - مرکز اسناد انقلاب اسلامی، موسسه فرهنگی هنری و انتشارات - 274 صفحه - پالتویی (شومیز) - چاپ 1 سال 1393 - 2500 نسخه - 65000 ریال

این کتاب بر اساس اسنادی که در اختیار مرکز اسناد انقلاب اسلامی بوده است، به تحلیل و چگونگی بروز این فاجعه می‌پردازد. نا امیدی از عملکرد صدام، آشنایی با ناو وینسنس، مختصری از زندگی‌نامه ویل راجرز، پس از شلیک موشک، طرح شکایت ایران از آمریکا در شورای امنیت و اعتراف ویل راجرز، عنوان برخی بخش‌های این کتاب را تشکیل می‌دهد. در بحش پایانی این کتاب به اظهار نظر‌های مجامع بین‌المللی درباره این رخداد نیز اشاره شده است.