کتاب «جامعه‌شناسی هنر، شیوه‌های دیدن» مجموعه‌دوازده مقاله از چند نظریه‌پرداز مختلف است. مقاله‌های این کتاب بر مبنای تقسیم‌بندی «تأملات نظری» و «پژوهش‌های موردی» در دو بخش اصلیِ نظری و پژوهشی گردآوری شده است. بنا به توضیح مترجم، مقصود ویراستاران کتاب از این تقسیم‌بندی تایید جدایی خام‌اندیشانه و ساده‌انگاری نظریه و پژوهش نیست، بلکه، محتوای مقاله‌ها نیز گواه آن است. از همین روی و به سبب سیطره منطق ضدپوزیتیویستی، نظریه و عمل چنان به شیوه‌ای دیالکتیکی درهم تنیده‌اند که جداکردن‌شان حاصلی جز فروریزی کل بنای «تامل جامعه‌شناختی بر هنر» ندارد.
در این کتاب آشکارا به پرسش‌های کلیدی جامعه‌شناسی هنر پرداخته شده و بنیادی‌ترین و اساسی‌ترین پرسش‌های مورد بحث در زمینه هنر با رویکردی جامعه‌شناسانه مورد تحلیل قرار گرفته است. مولفان مقاله‌ها و ویراستاران این مجموعه، ضمن معرفی مضامین، موضوع‌ها و مسائل اساسی جامعه‌شناسی هنر و ترسیم طرحی کلی از مهم‌ترین مولفه‌های «فهم جامعه‌شناسی هنر»، به بررسی توامان دو موضوع پرداخته‌اند: وضعیت مطالعه جامعه‌شناختی هنر و آینده احتمالی پیش‌روی این حوزه.
همچنین در این اثر رابطه جامعه‌شناسی و مطالعات فرهنگی به انحای مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش اول با عنوان «نظریه: گذشته، حال و آینده» ، «دیوید انگلیس» به بحث درباره هنر، هنرمند، هنر و جامعه و جهان هنری پرداخته است. در فصل دوم این بخش «جرمی اف.لَین» نظریه‌های «پیر بوردیو» را در رابطه با میدان‌های هنری مورد تحلیل و مناقشه قرار داده است. طرح یک رویکرد جامعه‌شناختی فمنیستی از «الزاندرا هاوسون» و پرداختن به آفرینش هنر زنان، پسامدرنیسم و فرهنگ بصری، فلسفه و روانکاوی، فمنیسم و هنر در عصر حاضر و... فصل‌های دیگری از این کتاب است.
بررسی نظام‌های نشانه‌شناختی، اجتماعی، ادراکی، لمسی، دیدمانی و جسمانی را «رابرت دبلیو.ویتکین» برعهده داشته است. دو نظریه‌پردازان دیگر «پل ویلیس» و «جنت ولف» به مباحث مرتبط با زیبایی‌شناسی، فرهنگ کالایی، مطالعات فرهنگی و جامعه‌شناسی فرهنگ و... پرداخته‌اند.فصل هفتم بخش نخست نیز به قلم «دیوید انگلیس» به موضوع جذاب «جامعه‌شناسی هنر: بین بدبینی و بازاندیشی» اختصاص یافته است.
در بخش دوم، ذیل عنوان «از نظریه تا عمل: مطالعات موردی در جامعه‌شناسی هنر»، به تفصیل و در جستارهایی مجزا، با ارائه چند کار تحقیقاتی در حوزه نقاشی، سینما، معماری، موسیقی، اپرا و... نمونه‌هایی از شیوه انجام مطالعه تجربی و نتایج آن‌ها را در اختیار مخاطب قرار گرفته است. مجموع مباحث مطرح شده در دو بخش کتاب، آن را بدل به اثری جامع و قابل استناد در فضای آکادمیک کرده است و به خوبی می‌تواند مورد استفاده پژوهش‌گران، اساتید، دانشجویان و منتقدان هنری قرار گیرد.
نظر شما