شناسهٔ خبر: 19626643 - سرویس سیاسی
نسخه قابل چاپ منبع: روزنامه ابتکار | لینک خبر

ناطق‌نوری می‌تواند در کنار روحانی، رهبری اعتدالگرایان را به دست گیرد؟

«شیخ نور» در نقش «آیت‌الله»

صاحب‌خبر - آیت وکیلیان
در کوران داغ انتخابات ریاست‌جمهوری نام یک چهره در صدر اخبار رسانه‌ها و تحلیل‌های رایج سیاسی قرار گرفت. علی‌اکبر ناطق نوری را شاید بتوان پرحاشیه‌ترین سیاست‌مدار ایران در آستانه انتخابات گذشته دانست. اگر انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم نام حسن روحانی، اسحاق جهانگیری و ابراهیم رئیسی را به مهم‌ترین نام‌های روزهای منتهی به انتخابات تبدیل کرد، اما ناطق‌نوری با انتشار دو خبر، گوی سبقت را از همه سیاستمداران در حاشیه ربود. چهارشنبه شب، در حالی که کمتر از 48 ساعت تا برگزاری انتخابات ریاست جمهوری باقی مانده بود خبری در فضای مجازی کشور را درنوردید. تنها یک روز پس از پیروزی حسن روحانی بار دیگر نام «شیخ نور» بود که در رسانه‌های مجازی دست به دست می‌شد. این بار خبر از انتصاب وی حکایت داشت. در حالی که چند ساعتی از خبر استعفای ناطق نوری از دفتر بازرسی مقام رهبری می‌گذشت که گفته شد وی به سمت ریاست بر «مجمع تشخیص مصلحت نظام» رفته است. مجمعی که پس از فوت آیت‌الله هاشمی با ریاست موقت آیت‌الله موحدی کرمانی تشکیل جلسه می‌دهد. اما مسئله مهمی که نمی‌توان به سادگی از کنار آن گذاشت، حمایت قاطع شیخ‌نور از حسن روحانی بود. امری که این شائبه را در اذهان عمومی متبادر کرد که او جای خالی آیت‌الله را در حمایت از روحانی پر می‌کند.
استعفا از دفتر بازرسی مقام رهبری
در آستانه انتخابات اخیر ریاست‌جمهوری اتفاق مهمی در عرصه سیاست ایران رخ داد که حتی انتخابات هم نتوانست این خبر را در حاشیه نگه دارد. این اتفاق مهم استعفای علی‌اکبر ناطق‌نوری از دفتر بازرسی مقام معظم رهبری بود. ناطق دلیل استعفای خود را این گونه بیان کرد: «در ارتباط با موضوع کناره‌گیری بنده از این مسئولیت، باید عرض کنم به هر صورت بنده شخصا خواه‌ ناخواه وجهه سیاسی دارم و نمی‌توانم در برابر وقایع و حوادث سیاسی کشور، چه به لحاظ تکلیف شرعی و چه از نظر وظیفه ملی و انقلابی، بی‌تفاوت باشم. از طرف دیگر به هر حال این یک واقعیت است که تعارض حقیقی بین فعالیت سیاسی افراد در موقعیت‌های انتسابی به رهبری و حفظ جایگاه دفتر ایشان وجود دارد که علی‌القاعده می‌بایست مبرای از گرایشات متداول سیاسی باشد، فلذا این طبیعی بود که این تصمیم را بگیرم که هم نسبت به تحولات جامعه بی‌تفاوت نباشم و با دست باز‌تر بتوانم حرکت کنم و هم این‌طور نباشد که رفتار‌های سیاسی فردی چون بنده، موجبات القای شبهه جانبداری دفتر مقام معظم رهبری از گروهی خاص را در اذهان فراهم کند.» محتوا و مضمون این پیام ناطق آشکارا ورود دوباره وی به عرصه سیاست را به شکلی باز به ذهن متبادر می‌کند. ورودی که اگر مقتضیات زمانی و وضعیت کنونی کشور را در نظر بگیریم، مشخص خواهد شد که ماموریت در این راستا چه خواهد بود.
تبریک به روحانی و علنی کردن حمایت
ناطق در انتخابات اخیر علاوه بر حمایت از حسن روحانی، رهبری جریان اعتدال بریده از اصول‌گرایان تندرو را هم بر عهده گرفت. وی در تحلیلی که از انتخابات داشت آن را نمادی از پایداری ملت ایران در دفاع از استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی و نیز حرکتی برای تثبیت عقل‌گرایی، عمق‌نگری و نفی بی‌اخلاقی دانست. وقتی همه این واژه‌ها را در کنار هم قرار می‌دهیم مشخص است که شیخ نور بین دولت عقل‌گرای روحانی و مخالفان او تفکیک قائل شده است. موضوع‌گیری‌های ناطق در انتخابات ـ در حمایت از روحانی ـ آشکارا از رویکرد متفاوت او به فضای سیاسی حکایت دارد؛ ناطق معتقد به ایجاد وفاق و همدلی بین نیروهای سیاسی وابسته و دلبسته به انقلاب و اعتقاد دارد به اینکه کشور به توان همه نیروها و سلایق در این دوران حساس نیاز دارد. این موضع شیخ نور دقیقا خواست همه فعالان سیاسی و مطالبه همه بزرگان کشور است که البته محافل تندرو به آن بی‌توجه است. حسین کنعانی‌مقدم دبیر کل حزب اسلامی در این مورد به «ابتکار» می‌گوید: ناطق نوری شخصیتی است که مورد توجه احزاب و تشکلات مختلف است. منتهی مساله مهم این است که او رغبت داشت در این فضا نقش اساسی را ایفا کند. با توجه به روابطی که او با نزدیکان و حامیان روحانی داشته و دارد، بعید نبود که اولویت وی حمایت از روحانی باشد.
متهم به ادامه راه هاشمی
ناطق نوری در انتخابات دوم خرداد بدون تردید همان اندازه که رقیب سرسختی برای رئیس دولت اصلاحات بود، رقیب شریفی نیز محسوب می‌شد. تبریک زودهنگام وی و پذیرش شکست آن هم پیش از آنکه حتی اعلام آرا نهایی شود و همکاری‌ای‌ که سعی کرد در تمام دو ریاست بر مجلس آن را در دستور کارش قرار دهد. هرچند وی بعدها از آنچه پیش آمده بود گله‌هایی داشت. بخشی از این گله‌ها آن بود که همواره سعی می‌کرد از دولت آقای هاشمی دفاع کند و این دفاع باعث شده بود که در نهایت از نگاه جامعه و مردم که حال پس از گذشت حدود یک دهه از پایان جنگ به دنبال تغییرات و اصلاحات بودند وی حامل همان روش و منش هاشمی در اداره کشور باشد و خود وی این موضوع را یکی از عوامل شکستش می‌داند. این کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری سال 76 در ادامه گفته بود: مساله دیگر این بود که وقتی من از سیاست‌های اقتصادی دولت و شخص ایشان (هاشمی) دفاع کردم، می‌گفتند: ناطق که شق‌القمری نمی‌کند و تحولی در کشور ایجاد نمی‌شود؛ او هم راه رفسنجانی را ادامه می‌دهد. در نهایت با همه این گله‌ها ناطق نوری در روزهای سخت هاشمی شاید یکی از نزدیک ترین‌ها به وی بود.
اتفاقات عجیب سال 88
اتفاقات سال 88 نشان داد که این مرد روزهای سخت سیاست شاید به خوبی توانسته است شرایط را درک کند. ناطق‌نوری در کنار برخی دیگر از سیاستمداران مورد غضب تندروها قرار گرفت. محمود احمدی‌نژاد که در سال 1384 موفق شده بود بر جایگاه ریاست دولت تکیه بزند، در میانه مناظره ـ سال 88 ـ با رئیس مجلس ششم در حالی از ناطق نوری نام برد که تلاش داشت همچون دیگر رفتارهای افراطی‌اش به وی و پسرانش اتهاماتی وارد کند. اتهاماتی که البته رئیس مجلس ششم را با خود به همراه داشت. یادآوری این موضوع که احمدی‌نژاد برای شهردار تهران شدن با مشکلاتی مواجه بود که اگر نبود توصیه علی اکبرناطق نوری وی اساسا نمی‌توانست آن زمان شهردار تهران شود. رئیس مجلس ششم در مناظره خود با احمدی‌نژاد ضمن دفاع از ناطق‌نوری او را عامل اصلی شهرداری احمدی‌نژاد دانست و گفت که آقای ناطق طی تماس تلفنی با آقای یونسی وزیر وقت اطلاعات ضمن ابراز ناراحتی از رد صلاحیت احمدی‌نژاد خواستار تایید احمدی‌نژاد شده که بعد از سفارش ناطق‌نوری این کار صورت پذیرفته ‌است.
خرداد 92 و مقام‌ساز
اما دست تقدیر هنوز بازی‌های دیگری در آستین داشت. تنها دو سال لازم بود از مناظره‌های جنجالی سال 88 بگذرد تا مشخص شود که نزدیکان و برخی وزرای احمدی‌نژاد، خود تا چه اندازه در اختلاس‌ها و مفاسد اقتصادی دخیل هستند. در خرداد سال 92 ناطق نوری یکی از چهار ضلعی بود که نقشی حساس در پیروزی حسن روحانی ایفا کرد. مرحوم آیت‌الله هاشمی در مصاحبه‌ای گفته بود نظر من برای انتخابات یازدهم آقای ناطق‌نوری بود اما ایشان نپذیرفت و دکتر حسن روحانی را پیشنهاد کرد و سپس من به همراه ایشان تصمیم گرفتیم به طور مشترک به دکتر روحانی پیشنهاد کاندیداتوری بدهیم. بی‌شک نقش علی‌اکبر ناطق‌نوری در رسیدن حسن روحانی به مقام ریاست‌جمهوری بی‌بدیل است. پس از این سخنان مرحوم هاشی بود که نقش ناطق نوری در اعلام کاندیداتوری و در نهایت پیروزی حسن روحانی روشن‌تر شد.
او سعی می‌کرد همواره در پشت صحنه بماند. مردی که سابقه سال‌ها کار اجرایی داشت و دو دوره مجلس را اداره کرده بود شاید بهتر از هر کسی می‌دانست که مردی که روزگاری معاون وی در اداره مجلس بوده است در آن شرایط حساس می‌تواند بهترین گزینه برای عبور کشور از شرایط حساس پیش‌رو باشد. ناگفته نماند که ناطق نقش اساسی نیز در کناره‌گیری محمدرضا عارف به نفع روحانی و در آن ائتلاف فراگیر داشت.
دفاع تمام‌عیار از هاشمی
ناطق‌نوری اما سال گذشته یک بار دیگر مهر سکوت از لبانش گشود و برای یار از دست رفته‌اش در تمام سال‌های انقلاب و جنگ و بعدها، سنگ تمام گذاشت. او که راوی جدی احوال هاشمی شده بود، در مراسم هفتم درگذشت دوست دیرینه خود، راهی مرقد مطهر امام (ره) شد تا از هاشمی سخن بگوید. او در بخشی از سخنانش با اشاره به آزارهایی که به هاشمی وارد شده بود گفت: اگر الان در همه شبکه‌های تلویزیون هم از هاشمی تجلیل شود، فایده‌ای ندارد. این جمله شاید بخشی از گله‌های بزرگی بود که یار نزدیک هاشمی، از آزارها و تهمت‌ها و سختی‌هایی داشت که به مرحوم آیت‌الله هاشمی وارد شده بود.
انتخابات 96 و نقش ناطق
نگرانی مردم و کنشگران تحول‌خواه بعد از فوت آیت‌الله هاشمی موج می‌زد که سخنان ناطق در همان مراسم هفتم دلگرمی مضاعفی برای همه آنها بود. بعد از گذشت حدود 5 ماه نقش ناطق نوری را شاید بتوان بهتر در انتخابات 96 درک کرد.
موضوع استعفای ناطق نوری که در ایام انتخابات و زیر آوار خبرهای مربوط به نامزدها گم شد شاید بتواند بهتر نشان از نقش حساس وی داشته باشد. ناطق با فهم درست از سیاست عقیده داشت که دفتر بازرسی مقام معظم رهبری نباید درگیر مناسبات انتخاباتی شود، برای حمایت تام و تمام از روحانی استعفا می‌دهد تا به کمک معاون قدیم خود در مجلس برود. شاید ناطق نوری بهتر از همه می‌دانست که نبود آیت‌الله هاشمی برای روحانی چقدر می‌تواند سخت باشد و دیگر عجیب نبود که دومین نامی که روحانی پس از پیروزی در انتخابات از او یاد و تشکر می‌کند، شیخ محاسن سفید نور باشد.

نظر شما