شناسهٔ خبر: 19565251 - سرویس علمی-فناوری
نسخه قابل چاپ منبع: روزنامه شرق | لینک خبر

چشم‌انداز اقتصاد دانش‌بنیان

تولید ثروت با نوآوری

فاطمه کاظمی

صاحب‌خبر -

معاون سیاست‌گذاری و ارزیابی راهبردی معاونت علمی و فناوری با بیان اینکه دستیابی به افق مطلوب اقتصاد دانشی تا ۱۰ سال آینده محقق می‌شود، گفت: «نهادهای مالی ریسک‌پذیر در کشور، محدود هستند». دکتر «مهدی الیاسی» می‌گوید: «درحال‌حاضر نهاد مالی ریسک‌پذیر و ضمانت‌کننده شرکت‌های دانش‌بنیان در کشور محدود هستند، اینها بازیگران اقتصاد دانش‌بنیان هستند و نمی‌توانیم بدون آنها  پیشرفت کنیم».
معاون سیاست‌گذاری و ارزیابی راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری افزود: «هیئت وزیران اختصاص ۱۰‌ هزار‌ میلیارد برای شرکت‌های دانش‌بنیان را تصویب کرد و پیوست فناوری از سوی  ستاد فرماندهی اقتصاد مقاومتی مصوب شد». وی درادامه گفت: «ما در کشور هنوز نتوانسته‌ایم به اندازه کافی از اقتصاد نفتی دور شویم، باید بتوانیم از نوآوری درآمدزایی کنیم. این روندی که پیش می‌رویم نشان می‌دهد که وارد اقتصاد دانش‌بنیان شده‌ایم. اگر پیوست فناوری شکل بگیرد، ما می‌توانیم در تحقق اقتصاد دانش‌بنیان نقش ایفا کنیم». وی تأکید کرد: «در پنج تا 10 سال آینده می‌توانیم اقتصاد کشور را به اقتصاد دانش‌بنیان نزدیک کنیم. ما اکنون از نظر فناوری جزء ۲۰ کشور برتر دنیا هستیم، اما از نظر اقتصاد دانش‌بنیان جزء ۲۰ کشور نیستیم. با این برنامه‌هایی که داریم امیدواریم تا پنج تا ۱۰ سال آینده، جزء ۲۰ کشور اول شویم. انتظار داریم در سال‌های آینده به کره برسیم. البته باید در نظر داشت خود کره هم در حال پیشرفت است. محقق‌کردن فضای‌ کسب‌وکار و حمایت‌ از استارت‌آپ‌های دانش‌محور، یکی دیگر از کارهایی است که باید در این زمینه انجام شود تا تولید ثروت بر مبنای علم در کشور رواج پیدا کند. مقابله با اقتصاد رانتی و فساد مالی و همچنین اقتصاد دلالی یکی دیگر از راهکارهای تقویت اقتصاد دانش‌بنیان است. اما این موضوعی است که برای تحقق آن باید به شرکت‌های دانش‌بنیان، نوآوری و بزرگ‌شدن این شرکت‌ها توجه کرد». او همچنین گفته است باید به نوآوری‌ها و ملزومات بازار هم توجه کرد و صرفا بر نوآوری درون‌زا تکیه نکنیم. بر همین اساس می‌توان انتظار داشت اگر واقعا فضا و امکانات پژوهش‌های پایه در کشور فراهم شود، نتایج این پژوهش‌ها می‌تواند در رونق اقتصادی کشور تأثیر فراوان داشته باشد. اما درحال‌حاضر امکانات پژوهشی روزآمد به اندازه کافی در کشور وجود ندارد و طرح‌های کلان علمی کشور همچون رصدخانه ملی یا شتاب‌دهنده ملی با رکود مواجه هستند. گفتنی است در ابتدا مجمع کشورهای توسعه‌یافته، موضوع اقتصاد دانش‌بنیان را مطرح و نقش علم و فناوری در اقتصاد را بسیار حائز اهمیت ارزیابی کردند. همچنین کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) در اقتصاد را به منزله محرک تلقی کرده و مشخص شد بسترهای فناوری اطلاعات و ارتباطات با ازمیان‌برداشتن موانع دسترسی به دانش، زمینه‌های اقتصاد دانش‌بنیان را فراهم می‌کند.
در تعریف اقتصاد دانش‌بنیان می‌توان گفت اقتصاد دانش‌بنیان، اقتصادی است که کاربرد دانش و اطلاعات در آن اهمیت زیادی دارد و تولید و توزیع، مبتنی بر آن شکل گرفته و سرمایه‌گذاری در صنایع با محوریت دانش صورت می‌گیرد. سرمایه‌گذاری در دانش نیز عبارت است از مجموع هزینه‌های انجام‌شده در واحدهای تحقیق و توسعه و هر هزینه‌ای که بابت فعالیت‌های ارتقای دانش انجام گیرد. با این تعریف، صنایع دانش‌بنیان، صنایعی هستند که در آنها سرمایه‌گذاری زیادی در نوآوری و ابداعات جدید صورت می‌گیرد.

نظر شما