نجمه الحسيني

اين روزها بي ترديد فضاي مجازي به دليل دارا بودن ويژگي و فرصت هاي منحصر به فرد، فضاي مناسبي براي تبليغات انتخاباتي است. در سال هاي اخير احزاب و گروه هاي سياسي فعال در انتخابات به دليل کارکرد آسان،صرفه اقتصادي،انتقال سريع اطلاعات،سناريوسازي سريع خبري،هويت پنهان کاربران،آزادي عمل،صرفه جويي در وقت و انرژي به فضاي مجازي روي آورده اند. نگاهي به انتخابات دوره‌هاي گذشته و مقايسه هر دوره با دوره‌هاي پيش يا پس از آن نشان مي‌دهد که هر انتخابات ويژگي‌ها، حساسيت‌ها و خصوصيات خاص خود را داشته‌اند که بر اساس شرايط داخلي و منطقه‌اي و حتي بين المللي از يک طرف و پيشرفت فضاي رسانه‌اي و تبليغاتي به واسطه ورود فناوري‌ها و روش‌هاي جديد از طرف ديگر تفاوت‌هايي را با ديگر انتخابات قبل و بعد يافته اند.علي اصغر يوسف نژاد  عضو هيئت رئيسه مجلس شوراي اسلامي در گفتگو با خبرگزاري خانه ملت در خصوص کنترل فضاي مجازي به منظور ارائه اخبار و تبليغات کانديداهاي انتخابات، با اشاره به اينکه فضاي مجازي يک روش و شيوه نوين براي تبليغات و اطلاع رساني گسترده در زمان انتخابات است و بايد قوانين و مقررات موجود در اين زمينه به طور کامل لحاظ و اجرايي شود،مي گويد:"با توجه به گسترش فضاي مجازي و رسانه هاي اطلاع رساني  بايد اجراي قوانين در اين خصوص به طور جدي مورد توجه قرار بگيرد و اجازه هر گونه سوء استفاده گرفته شود.متاسفانه به تناسب رشدي که فضاي مجازي، رسانه هاي اطلاع رساني و تبليغاتي جديد داشته و در اختيار مردم قرار گرفته ، هنوز قوانين و مقررات مناسب در اين خصوص وجود ندارد.با توجه به نزديک شدن زمان انتخابات برخي اخبار و تبليغات هاي در فضاي مجازي منتشر مي شود که کاملا نادرست و غير واقعي است و رسيدگي و بررسي کننده اي در اين باره وجود ندارد.برخي مطالب عنوان شده در فضاي مجازي گاهي به صورت توهين، افترا و دروغ بوده که با توجه به عدم پشتيباني و بررسي مناسب با اين مطالب برخورد جدي صورت نمي گيرد.بايد قوانين و مقررات مناسب و به روزي در خصوص تبليغات و 

اطلاع رساني کانديداها و جريانات سياسي براي انتخابات اتخاذ شود و اجازه سوء استفاده به سودجويان سياسي داده نشود.

مي توان با نظم و انضباط بخشيدن به فضاي مجازي در زمان منتهي به انتخابات به طور مناسب و مثبتي از اين فضا براي کارهاي 

اطلاع رساني و تبليغي استفاده کرد به شرطي که قوانين به درستي اجرا، رصد و نظارت هم به صورت جدي صورت پذيرد."

اگر در انتخابات قبلي، ورود موبايل و پيامک‌هاي تبليغاتي تا حدودي توانست راه ورود نامزدها و تبليغات آنها را به تلفن‌هاي شخصي مردم باز کند، تنها حجم و زمان کمي از وقت مردم را مي‌گرفت. مهم‌ترين و بارزترين آن ارسال پيامک‌هاي انبوه به شماره تلفن‌هايي بود که با چند رقم اول آنها جغرافياي فعاليت مخاطبانش مشخص مي‌شد.اما تنها يک يا 2 سال بعد از انتخابات قبلي مجالس شوراي اسلامي و خبرگان رهبري، به ناگاه انقلابي در زمينه تلفن‌هاي همراه با ظهور شبکه‌هاي اجتماعي به وقوع پيوست که همين موضوع در انتخابات پيش رو به وضوح اثر‌گذاري خود را نشان داده است.

در ذکر مهم ترين و کاربردي ترين راهکارهاي مقابله فرهنگي اجتماعي با اين تهديدات مي توان به موارد زير اشاره کرد:

1.چون انتخابات نمادي از دخالت مردم در اداره کشور و اظهار اراده جمعي در حکومت داري و سياست گذاري است پس اولين هدف در انتخابات اقتدار و حفظ حاکميت نظام است و در اين راستا کليه مردم وظيفه اخلاقي و اجتماعي دارند که در اداره کشور دخالت کرده و از همه فرصت ها منجمله فضاي مجازي براي تشويق ديگران در شرکت آگاهانه در انتخابات استفاده کنند.

2. به مصداق آيه شريفه فبشر عبادي الذين يستمعون القول فيتبعون احسنه از پذيرش و انتشار هر خبري که در جامعه و فضاي مجازي با آن مواجه مي شويم بدون تفکر و تحقيق، اجتناب کنيم و بدون تفکر آنها را در معرض نمايش يا کلام خود قرار ندهيم.

3. آداب استفاده از فضاي مجازي و مطالب منتشره در آن را فرا گيريم و سپس از آن استفاده کنيم؛ کما اينکه در انجام همه فعاليت ها و مهارتها بدوا به فراگيري مهارت و حتي دريافت گواهينامه مهارتي مبادرت مي کنيم و سپس مهارت را اجرا مي کنيم.

4. طرفداران و ستادهاي انتخاباتي بايد از اين فضا به نحوي که در قانون پيش بيني شده استفاده کنند يعني فقط به بيان توانايي و برنامه ها و فعاليت هاي نامزد انتخاباتي خود اقدام کنند و از هرگونه توهين و افترا و بي احترامي به ساير نامزدان پرهيز کنند و همچنين فقط در ايام تبليغات مجاز فعاليت تبليغاتي کنند.

5.بهتر است نامزدان انتخاباتي شبکه ها اجتماعي و کانال هاي مجاز اختصاصي با هماهنگي مقامات کشوري ايجاد کنند و صرفا از آن طريق اخبار و اقدامات خود را منتشر و به طرفداران و مردم اطلاع رساني کنند تا از مراجعه به کانال هاي غير مجاز و هدفدار اجتناب کنند.

6.هرچند مي توان راهکارهاي ديگري براي ساماندهي فضاي مجازي خصوصا در دوران انتخابات ارائه کرد ولي به واسطه ضيق وقت و  استفاده بهينه از فرصت مصاحبه به همين مقدار بسنده مي کنم و مجددا تاکيد مي کنم که فرهنگ سازي در استفاده از اين فرصت و دخالت و حضور دلسوزان به نظام مقدس اسلامي در اين موقعيت و افزايش اطلاع رساني سالم مي تواند نقش اساسي در اداره فضاي مجازي در کشور ايفا کند.