خبرگزاری خانه ملت؛ ابهام، ابهام و ابهام؛ تن‌ها گزینه‌ای که از عملکرد اقتصادی دولت احمدی نژاد در دوره نهم و دهم به اذهان متبادر می‌شود، متأسفانه عملکرد بی ضابطه این دولت تن‌ها معطوف به اقتصاد داخلی نمی‌شود، بلکه احمدی نژاد و اطرافیانش در عرصه اقتصاد خارجی به ویژه مسئله کمکهای توسعه‌ای طی سال‌های ۸۴ تا ۹۲ رویکرد ابهام آمیزی را به جای گذاشته اند.
پرونده کمکهای توسعه ایران به سال‌های پیش از دولت نهم بر می‌گردد، اما این کمک‌ها در زمان دولت‌های سازندگی و اصلاحات نیز به صورت مثبت، هدفمند و ضابطه‌مند به کشورهای مدنظر داده می‌شد و این کمک‌ها در چارچوب سیاست‌هایی خاص نظام به کشورهای دیگر تعلق می‌گرفت.
پرداخت کمکهای توسعه‌ای در چارچوب عرف دیپلماتیک قابل قبول است/خارج از روند قانونی پذیرفتنی نیست
محمدجواد فتحی عضو کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس در این رابطه معتقد است که کشورهای دوست و نزدیک، کمک هایی را به یکدیگر ارائه می‌کنند و این میزان کمک قابل قبول است.
وی می‌گوید که به نظر من پرداخت کمکهای توسعه‌ای از سوی ایران به کشورهای دیگر در چارچوب عرف دیپلماتیک قابل قبول بوده و قطعا خارج از روند را نمی‌توان پذیرفت.
دولت احمدی نژاد سرآغاز بذل و بخش‌های میلیاردی به کشورهای خارجی
برخلاف رویکرد و سیاست‌های دولت‌ها پیشین، از آغاز دولت نهم و با روی کار آمدن احمدی نژاد این کمک‌ها از ضابطه خاص خود خارج شد و شاهد پرداخت کمکهای توسعه‌ای غیر شفاف به کشورهای دیگر بودیم.
نکته قابل توجه در پرداخت کمکهای توسعه‌ای این بود که در دولت‌های قبل از احمدی نژاد، ساز و کار ارائه کمک‌ها به صورت غیر مستقیم صورت می‌گرفت، به طور مثال دولت‌ها قالبا کمکهای خود را با هدف کمک به کشورهای آسیب دیده در اثر بروز حوادث طبیعی پرداخت می‌کردند، این در حالی است که دولت احمدی نژاد که همواره سیاست‌های خود را فراتر قوانین موجود و استراتژی‌های پیشینیان خود، تعیین می‌کرد، در بحث کمکهای توسعه‌ای نیز از مسیر دولت‌های قبلی خارج شد و عملا روش ابتکاری را در این عرصه پیش گرفت، که آن کمکهای مستقیم به کشورها بود.
صادقی: در دولت گذشته پول‌های کلانی به کشورهای خارجی داده شده است
در این رابطه محمود صادقی نیز با تأیید رویکرد غیرکارشناسی و تخلفات دولت احمدی نژاد در ارائه کمکهای توسعه‌ای اعلام میکند که بر اساس گزارش‌ها و اطلاعاتی که من رسیده، متأسفانه ارقام و پول‌های کلانی در دولت گذشته به کشورهای خارجی در قالب‌های مختلف داده شده و این اقدامات بی حساب و کتاب بوده است.
صادقی ادامه داد که درباره ارائه کمک به کشورهای خارجی این مسئله دارای اهمیت است که این اقدامات به چه میزان برنامه ریزی شده و کارشناسی بوده است، به طوری که بر اساس شنیده ها، پس از ساخت یک سد در یکی از کشورهای خارجی، رئیس دولت قبل هزینه‌های آن را در قالب هدیه به آن کشور می‌بخشد.
کمکهای توسعه‌ای احمدی نژاد از مسیر سیاست‌های اصولی و ایدئولوژیک نظام خارج شد
یکی از مهم‌ترین مسائل در پرونده کمکهای توسعه دولت احمدی نژاد به کشورهای خارجی این است که این پرداخت‌ها از مسیر سیاست‌های اصولی و ایدئولوژیک نظام خارج شده و در قالب تصمیمات شخصی مقامات و دولتمردان قرار گرفت. یعنی آنکه اگر احمدی نژاد از کشوری یا مقامات یک کشور خوشش می‌آمد به آن‌ها کمک مالی می‌کرد و اگر نظرش از آن کشور بر میگشت، دیگر خبری از پرداخت کمک نبود، که به طور حتم این رویکرد و روش تبعات بسیاری را برای کشور به دنبال داشته و امروز ایران درگیر همان سیاست‌های اشتباه گذشته است.
رضایی:ایران در عرصه سیاست خارجی با از هم گسیختگی روبه رو است
در این رابطه محمدابراهیم رضایی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، درباره عملکرد دولت نهم و دهم در ارائه کمکهای توسعه‌ای به کشورهای خارجی گفت که در سیاست کلی نظام حمایت از مستضعفان جزء اصول اصلی است، اما اگر این اقدامات از سیاست‌های کلی نظام تبعیت نکند، این اقدامات نه تن‌ها نتیجه بخش نخواهد بود بلکه آثار منفی را برای کشور به دنبال خواهد داشت که متأسفانه در دولت گذشته شاهد این رویکرد بودیم.
وی ادامه داد که ایران در عرصه سیاست خارجی در تعامل با دولت‌ها و نگاه به ملت‌ها از یک از هم گسیختگی مواجه است، به طوری که در این حوزه با روی کار آمدن دولت ها، اعمال سلیقه صورت می‌گیرد.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تصریح کرد که متأسفانه یک دولت برای ارائه کمکهای توسعه، برخی کشورهای را در اولویت قرار می‌دهد و دولت بعدی کمکهای قبلی را متوقف و به کشورهای دیگر کمک میکند و این مسئله نه تن‌ها برای کشور دستاوردی ندارد، بلکه خسارت‌های بسیاری را برای ما به دنبال دارد.
تصمیمات شخصی احمدی نژاد در پرداخت کمکهای توسعه تن‌ها منحصر به اعتبارات نبود، بلکه وی در بذل و بخش هزینه‌ها و سرمایه گذاری‌های جمهوری اسلامی به کشورهای میزبان نیز ید طولایی داشت. به طوری که طهماسب مظاهری وزیر دولت اصلاحات نمونه‌ای از اقدامات احمدی نژاد در حراج سرمایه‌های جمهوری اسلامی را بیان میکند.
بذل و بخشش ۴۰ میلیون دلاری احمدی نژاد در تاجیکستان
به گفته وی پروژه تونل انزاب تاجیکستان یکی از سرمایه گذاری‌های کلان ایران در دوران دولت اصلاحات بود که این پروژه برای جمهوری اسلامی حدود ۴۰ میلیون دلاری هزینه به دنبال داشت، از طرف دیگر ساخت پروژه تونل در دولت نهم به پایان رسید، بنابر این احمدی نژاد برای افتتاح این پروژه به این کشور سفر کرد و در مراسم افتتاحیه پروژه اعلام کرد که این تونل هدیه‌ای است از طرف مردم ایران به مردم تاجیکستان و رئیس‌جمهور تاجیکستان هم بلافاصله پشت تریبون گفت: هدیه‌تان را قبول می‌کنیم، این رویکرد رئیس دولت نهم موجب شد که مقامات تاجیکستان از پرداخت اقساط وام اجتناب کرده و بگویند که هدیه را که پس نمی‌گیرند و تا امروز این پول که در قالب وام پرداخت شده بود، برنگشته است.
احمدی نژاد
طومار طولانی احمدی نژاد برای پرداخت کمک مالی به کشورها/کشورهای آفریقایی و آمریکای جنوبی برنده ولخرجی دولت
بررسی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد که کمکهای توسعه‌ای ایران به کشورهای خارجی تن‌ها معطوف به چند کشور انگشت شمار نمی‌شود، بلکه در دوران دولت احمدی نژاد، بیش از ۲۰ تا ۳۰ کشور از ایران کمکهای توسعه‌ای دریافت کردند.
کشورهایی که شاید از نظر وزن سیاسی در عرصه بین المللی هیچ اهمیتی نداشتند، اما احمدی نژاد در سفر‌ها و دیدارهای خود بدون حساب و کتاب، میلیون‌ها دلار از منابع اعتباری کشور را به این امر اختصاص می‌داد. مرور و بررسی اطلاعات نشان می‌دهد که کشورهای آفریقایی و آمریکای جنوبی در دوره هشت ساله احمدی نژاد بیشتری استفاده و بهره را از کمکهای توسعه‌ای ایران برده اند.
پرداخت اعتبارات میلیاردی دولت احمدی نژاد؛ از ونزوئلا تا سنت وینست
ونزوئلا، سریلانکا، بولیوی، سنت وینست، اکوادور، زیمباوه، نیکاراگوئه، گامبیا، تانزانیا، تاجیکستان؛ تن‌ها بخشی از کشورهایی هستند که مورد عطوفت و لطف دولت نهم و دهم قرار گرفته اند و سرمایه‌های ایران در قالب کمکهای توسعه‌ای به این کشورها سرازیر شدند.
در میان اسامی کشورهایی که دولت احمدی نژاد به آن‌ها کمکهای توسعه‌ای و وام‌های بلاعوض داده، وجود کشوری مانند کشور سنت وینست بسیار تعجب آور و بهت آور است، کشوری که قطعا نه تن‌ها مردم ایران بلکه اغلب مسئولان کشورمان اطلاعات دقیقی از آن ندارند.
ساخت فرودگاه با اعتبار میلیاردی در جزیره‌ای در دریای کاراییب
حال اگر تا به حال با نام کشور سنت وینسنت آشنا نبوده اید، باید آن را از این پس بشناسید، زیرا دولت پیشین اعتبار کلانی را در قالب کمکهای توسعه‌ای برای اجرای یک پروژه فرودگاهی به این کشور اختصاص داد و هفته گذشته فرودگاه مذکور افتتاح شد، کشور سنت وینسنت و گرنادین‌ها، کشوری جزیره‌ای در دریای کاراییب با جمعیتبیش از ۱۱۰ هزار نفر است که در ۱۷۶۳ مستعمرهٔ بریتانیا شد، در ۱۹۶۹ خودگردانی داخلی یافت، و در ۱۹۷۹ به استقلال رسید.
طبق موضوعات مطرح شده در رسانه ها، رئیس‌جمهور اسبق در آخرین سفر خود به نیویورک، ملاقاتی با نخست وزیر این کشور داشت و در این دیدار احمدی نژاد با اختصاص چند میلیون دلار به این کشور موافقت کرد که این اعتبار صرف ساخت فرودگاهی در سنت وینسنت شد.
علاوه بر این اقدامات صورت گرفته، در سال‌های فعالیت دولت‌های نهم و دهم اختصاص ۳۳۰ میلیون دلار برای پاکستان، اختصاص وام ۱. ۵ میلیارد دلاری با مدت ۱۰ سال بازپرداخت برای سریلانکا، اختصاص بودجه‌ای برای ساخت دو درمانگاه عمومی در بولیوی، کمک هفت میلیون دلاری برای ساخت یک فرودگاه در سنت وینسنت، کمک ۳۵۰ میلیون دلاری برای ساخت یک بندر نیکاراگوئه و موارد اینچنینی در رسانه‌های ایرانی انعکاس یافت.
فتحی: کمکهای توسعه‌ای بدون تأمین منافع ملی هیچ توجیه شرعی، قانونی و عرفی ندارد
فتحی در این رابطه تأکید میکند که کمکهای توسعه‌ای ایران باید در جهت حفظ منافع ملی خودمان باشد و در این چارجوب قابل قبول است، در غیر این صورت ارائه کمکهای توسعه‌ای به هر کشوری هیچ توجیه شرعی، قانونی و عرفی ندارد.
وی معتقد است که دولت و حاکم حافظ منافع مردم بوده و مالک پول بیت المال نیست، بنا بر این این اعتبارات باید در جهت تأمین منافع ملی هزینه شود و اگر می‌خواهد بذل و بخششی داشته باشد، باید نگاهش به منافع ملی باشد و اینکه آیا مردم با این گونه اقدامات موافق هستند یا خیر.
اما مهم‌تر از حیف و میل بیت المال و هزینه کرد اعتبارات کشور در قالب ارائه کمکهای توسعه‌ای به کشورهای دست چندمی، مسئله اثرگذاری این کمک‌ها دارای اهمیت است، شرایط کنونی در عرصه منطقه و بین المللی به ویژه در عرصه منطقه خارومیانه، آفریقا و آمریکای جنوبی نشان می‌دهد که کمکهای توسعه‌ای دولت گذشته نه تن‌ها به نفع ایران نبوده، بلکه عملا آسیب و خسارات بسیاری را برای ما به دنبال داشته است.
در این رابطه رضایی معتقد است که در شرایط کنونی وضعیت خوبی در بحث ارتباطات و تعاملات ایران با کشورهای دیگر وجود ندارد و سیاست خارجی ایران در ارتباط با دیگر کشورها در حال به قهقرا رفتن است.
کمکهای دشمن ساز؛ سودان، تاجیکستان و جیبوتی در صف تقابل با ایران
این نماینده مردم در مجلس دهم با بیان اینکه قطعا در عرصه سیاست خارجی باید هدفمندانه‌تر و هوشمندانه‌تر عمل کنیم ادامه داد: تاکنون اقدامات ایران در ارائه کمکهای توسعه‌ای به کشورهای دیگر نتیجه مثبتی به دنبال نداشته و اثربخشی آن مطلوب نبوده است.
جیبوتی در مجلسی که ایران ساخت، بر علیه جمهوری اسلامی قانون می‌نویسد
وی افزود: امروز بسیاری از کشورهایی که در گذشته و در دولت‌های قبل از ایران، کمکهای توسعه‌ای دریافت کرده اند، امروز به دشمنان جمهوری اسلامی تبدیل شده اند که در این رابطه می‌توان به کشورهایی مانند سودان، تاجیکستان و جیبوتی اشاره کرد که این مسئله نشان می‌دهد که مقامات کشور برای پرداخت کمکهای توسعه‌ای یا برنامه‌ای نداشته و یا اینکه از کشور مربوطه شناخت لازم را ندارند.
رضایی ادامه داد: کشوری مانند جیبوتی تن‌ها دارای یک ساختمان مرتب و خوب است که آن ساختمان را که همان مجلس این کشور محسوب می‌شود را ایران ساخته است، حال مقامات این کشور در همان ساختمان بر علیه جمهوری اسلامی قانون وضع می‌کنند.
قول‌های غیرعملی رئیس دولت دهم به کشورهای خارجی؛ آبرویی که از ایران رفت
در شرایط کنونی تبعات اقدامات احمدی نژاد در پرداخت بی حساب و کتاب کمکهای توسعه‌ای به کشورهای آفریقایی و آمریکای جنوبی پایان ندارد، به نظر می‌رسد که احمدی نژاد در دوران ریاست جمهوری خود مانند سفرهای استانی در داخل کشور، نه تن‌ها سرمایه‌های کشور را به باد داده، بلکه مانند تصویب مصوبات استانی، وعده‌های بسیاری را برای اجرای پروژه‌های اقتصادی و عمرانی به مقامات این کشورهای خارجی داده است به طوری که امروز با سفر مقامات دولت یازدهم به کشورهای مربوطه، مقامات آن کشورها عملا طلب وعده‌های داده شده را از جمهوری اسلامی می‌کنند.
بروز این مسائل و برخورد نشان می‌دهد که اقدامات خودسرانه و خارج از عرف دیپلماتیک احمدی نژاد در پرداخت بی حد و حصر کمکهای توسعه ای، تن‌ها به ضرر جایگاه و شأنیت کشورمان تمام شده است.
در این رابطه صادقی تأکید میکند که در دولت گذشته به کشورهای دیگر وعده‌ها و قول هایی برای ارائه کمک داده شده، اما، چون این وعده بدون طی شدن روال قانونی صورت گرفته، دولت کنونی هیچ تعهدی برای اجرای آن‌ها ندارد، که این مسئله موجب ایجاد توقع برای آن کشور خارجی شده و قطعا این موضوع در روابط دو کشور تأثیرات منفی دارد.
لزوم ضابطه‌مند کردن کمکهای توسعه ای/قانون گذاری مانع از اعمال سلایق شخصی می‌شود
تجربه اقدامات احمدی نژاد در صرف و هزینه کرد سرمایه‌های کشور در حوزه کمکهای توسعه‌ای این مسئله را بیش از پیش به مسئولان و مقامات ارشد نظام گوش زد میکند که پرداخت و ارائه کمکهای توسعه‌ای باید طبق ضوابط خاص و دقیق صورت گیرد و خلاء قانونی و مقررات در این حوزه تن‌ها فضا را برای افرادی باز می‌گذارد که به دنبال مطرح کردن خود در عرصه‌ها مختلف هستند.
بنابر این رضایی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تأکید میکند که راه کار شفاف سازی و ساماندهی کمکهای توسعه‌ای ایران به کشورها دیگر این است که مقررات اختصاصی برای آن تدوین شود تا دولت‌ها نتوانند بر اساس سلایق شخصی و دلخواه خود این سرمایه‌ها را هزینه کنند.
در پایان باید گفت که ارائه کمکهای توسعه‌ای به کشورها با رویکرد سیاسی، انسانی و استراتژیک قابل قبول و توجیه است و قطعا به کارگیری درست این مسئله موجب افزایش امنیت ملی و تقویت روابط دو جانبه با کشورها می‌شود، زیرا در شرایط کنونی کشورهای ابرقدرت به دنبال یارکشی و ایجاد ائتلاف‌های سیاسی بر علیه کشورهای مستقل هستند، اما این عرصه باید دارای ساز و کار و فرآیند منطقی و کارشناسی باشد، تا نه تن‌ها این سیاست برای کشور و نظام تبعات به دنبال نداشته باشد، بلکه موجب تحقق اهداف کشورمان در عرصه سیاست خارجی شود.
∎
پرونده کمکهای توسعه ایران به سال‌های پیش از دولت نهم بر می‌گردد، اما این کمک‌ها در زمان دولت‌های سازندگی و اصلاحات نیز به صورت مثبت، هدفمند و ضابطه‌مند به کشورهای مدنظر داده می‌شد و این کمک‌ها در چارچوب سیاست‌هایی خاص نظام به کشورهای دیگر تعلق می‌گرفت.
پرداخت کمکهای توسعه‌ای در چارچوب عرف دیپلماتیک قابل قبول است/خارج از روند قانونی پذیرفتنی نیست
محمدجواد فتحی عضو کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس در این رابطه معتقد است که کشورهای دوست و نزدیک، کمک هایی را به یکدیگر ارائه می‌کنند و این میزان کمک قابل قبول است.
وی می‌گوید که به نظر من پرداخت کمکهای توسعه‌ای از سوی ایران به کشورهای دیگر در چارچوب عرف دیپلماتیک قابل قبول بوده و قطعا خارج از روند را نمی‌توان پذیرفت.
دولت احمدی نژاد سرآغاز بذل و بخش‌های میلیاردی به کشورهای خارجی
برخلاف رویکرد و سیاست‌های دولت‌ها پیشین، از آغاز دولت نهم و با روی کار آمدن احمدی نژاد این کمک‌ها از ضابطه خاص خود خارج شد و شاهد پرداخت کمکهای توسعه‌ای غیر شفاف به کشورهای دیگر بودیم.
نکته قابل توجه در پرداخت کمکهای توسعه‌ای این بود که در دولت‌های قبل از احمدی نژاد، ساز و کار ارائه کمک‌ها به صورت غیر مستقیم صورت می‌گرفت، به طور مثال دولت‌ها قالبا کمکهای خود را با هدف کمک به کشورهای آسیب دیده در اثر بروز حوادث طبیعی پرداخت می‌کردند، این در حالی است که دولت احمدی نژاد که همواره سیاست‌های خود را فراتر قوانین موجود و استراتژی‌های پیشینیان خود، تعیین می‌کرد، در بحث کمکهای توسعه‌ای نیز از مسیر دولت‌های قبلی خارج شد و عملا روش ابتکاری را در این عرصه پیش گرفت، که آن کمکهای مستقیم به کشورها بود.
صادقی: در دولت گذشته پول‌های کلانی به کشورهای خارجی داده شده است
در این رابطه محمود صادقی نیز با تأیید رویکرد غیرکارشناسی و تخلفات دولت احمدی نژاد در ارائه کمکهای توسعه‌ای اعلام میکند که بر اساس گزارش‌ها و اطلاعاتی که من رسیده، متأسفانه ارقام و پول‌های کلانی در دولت گذشته به کشورهای خارجی در قالب‌های مختلف داده شده و این اقدامات بی حساب و کتاب بوده است.
صادقی ادامه داد که درباره ارائه کمک به کشورهای خارجی این مسئله دارای اهمیت است که این اقدامات به چه میزان برنامه ریزی شده و کارشناسی بوده است، به طوری که بر اساس شنیده ها، پس از ساخت یک سد در یکی از کشورهای خارجی، رئیس دولت قبل هزینه‌های آن را در قالب هدیه به آن کشور می‌بخشد.
کمکهای توسعه‌ای احمدی نژاد از مسیر سیاست‌های اصولی و ایدئولوژیک نظام خارج شد
یکی از مهم‌ترین مسائل در پرونده کمکهای توسعه دولت احمدی نژاد به کشورهای خارجی این است که این پرداخت‌ها از مسیر سیاست‌های اصولی و ایدئولوژیک نظام خارج شده و در قالب تصمیمات شخصی مقامات و دولتمردان قرار گرفت. یعنی آنکه اگر احمدی نژاد از کشوری یا مقامات یک کشور خوشش می‌آمد به آن‌ها کمک مالی می‌کرد و اگر نظرش از آن کشور بر میگشت، دیگر خبری از پرداخت کمک نبود، که به طور حتم این رویکرد و روش تبعات بسیاری را برای کشور به دنبال داشته و امروز ایران درگیر همان سیاست‌های اشتباه گذشته است.
رضایی:ایران در عرصه سیاست خارجی با از هم گسیختگی روبه رو است
در این رابطه محمدابراهیم رضایی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، درباره عملکرد دولت نهم و دهم در ارائه کمکهای توسعه‌ای به کشورهای خارجی گفت که در سیاست کلی نظام حمایت از مستضعفان جزء اصول اصلی است، اما اگر این اقدامات از سیاست‌های کلی نظام تبعیت نکند، این اقدامات نه تن‌ها نتیجه بخش نخواهد بود بلکه آثار منفی را برای کشور به دنبال خواهد داشت که متأسفانه در دولت گذشته شاهد این رویکرد بودیم.
وی ادامه داد که ایران در عرصه سیاست خارجی در تعامل با دولت‌ها و نگاه به ملت‌ها از یک از هم گسیختگی مواجه است، به طوری که در این حوزه با روی کار آمدن دولت ها، اعمال سلیقه صورت می‌گیرد.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تصریح کرد که متأسفانه یک دولت برای ارائه کمکهای توسعه، برخی کشورهای را در اولویت قرار می‌دهد و دولت بعدی کمکهای قبلی را متوقف و به کشورهای دیگر کمک میکند و این مسئله نه تن‌ها برای کشور دستاوردی ندارد، بلکه خسارت‌های بسیاری را برای ما به دنبال دارد.
تصمیمات شخصی احمدی نژاد در پرداخت کمکهای توسعه تن‌ها منحصر به اعتبارات نبود، بلکه وی در بذل و بخش هزینه‌ها و سرمایه گذاری‌های جمهوری اسلامی به کشورهای میزبان نیز ید طولایی داشت. به طوری که طهماسب مظاهری وزیر دولت اصلاحات نمونه‌ای از اقدامات احمدی نژاد در حراج سرمایه‌های جمهوری اسلامی را بیان میکند.
بذل و بخشش ۴۰ میلیون دلاری احمدی نژاد در تاجیکستان
به گفته وی پروژه تونل انزاب تاجیکستان یکی از سرمایه گذاری‌های کلان ایران در دوران دولت اصلاحات بود که این پروژه برای جمهوری اسلامی حدود ۴۰ میلیون دلاری هزینه به دنبال داشت، از طرف دیگر ساخت پروژه تونل در دولت نهم به پایان رسید، بنابر این احمدی نژاد برای افتتاح این پروژه به این کشور سفر کرد و در مراسم افتتاحیه پروژه اعلام کرد که این تونل هدیه‌ای است از طرف مردم ایران به مردم تاجیکستان و رئیس‌جمهور تاجیکستان هم بلافاصله پشت تریبون گفت: هدیه‌تان را قبول می‌کنیم، این رویکرد رئیس دولت نهم موجب شد که مقامات تاجیکستان از پرداخت اقساط وام اجتناب کرده و بگویند که هدیه را که پس نمی‌گیرند و تا امروز این پول که در قالب وام پرداخت شده بود، برنگشته است.
احمدی نژاد
طومار طولانی احمدی نژاد برای پرداخت کمک مالی به کشورها/کشورهای آفریقایی و آمریکای جنوبی برنده ولخرجی دولت
بررسی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد که کمکهای توسعه‌ای ایران به کشورهای خارجی تن‌ها معطوف به چند کشور انگشت شمار نمی‌شود، بلکه در دوران دولت احمدی نژاد، بیش از ۲۰ تا ۳۰ کشور از ایران کمکهای توسعه‌ای دریافت کردند.
کشورهایی که شاید از نظر وزن سیاسی در عرصه بین المللی هیچ اهمیتی نداشتند، اما احمدی نژاد در سفر‌ها و دیدارهای خود بدون حساب و کتاب، میلیون‌ها دلار از منابع اعتباری کشور را به این امر اختصاص می‌داد. مرور و بررسی اطلاعات نشان می‌دهد که کشورهای آفریقایی و آمریکای جنوبی در دوره هشت ساله احمدی نژاد بیشتری استفاده و بهره را از کمکهای توسعه‌ای ایران برده اند.
پرداخت اعتبارات میلیاردی دولت احمدی نژاد؛ از ونزوئلا تا سنت وینست
ونزوئلا، سریلانکا، بولیوی، سنت وینست، اکوادور، زیمباوه، نیکاراگوئه، گامبیا، تانزانیا، تاجیکستان؛ تن‌ها بخشی از کشورهایی هستند که مورد عطوفت و لطف دولت نهم و دهم قرار گرفته اند و سرمایه‌های ایران در قالب کمکهای توسعه‌ای به این کشورها سرازیر شدند.
در میان اسامی کشورهایی که دولت احمدی نژاد به آن‌ها کمکهای توسعه‌ای و وام‌های بلاعوض داده، وجود کشوری مانند کشور سنت وینست بسیار تعجب آور و بهت آور است، کشوری که قطعا نه تن‌ها مردم ایران بلکه اغلب مسئولان کشورمان اطلاعات دقیقی از آن ندارند.
ساخت فرودگاه با اعتبار میلیاردی در جزیره‌ای در دریای کاراییب
حال اگر تا به حال با نام کشور سنت وینسنت آشنا نبوده اید، باید آن را از این پس بشناسید، زیرا دولت پیشین اعتبار کلانی را در قالب کمکهای توسعه‌ای برای اجرای یک پروژه فرودگاهی به این کشور اختصاص داد و هفته گذشته فرودگاه مذکور افتتاح شد، کشور سنت وینسنت و گرنادین‌ها، کشوری جزیره‌ای در دریای کاراییب با جمعیتبیش از ۱۱۰ هزار نفر است که در ۱۷۶۳ مستعمرهٔ بریتانیا شد، در ۱۹۶۹ خودگردانی داخلی یافت، و در ۱۹۷۹ به استقلال رسید.
طبق موضوعات مطرح شده در رسانه ها، رئیس‌جمهور اسبق در آخرین سفر خود به نیویورک، ملاقاتی با نخست وزیر این کشور داشت و در این دیدار احمدی نژاد با اختصاص چند میلیون دلار به این کشور موافقت کرد که این اعتبار صرف ساخت فرودگاهی در سنت وینسنت شد.
علاوه بر این اقدامات صورت گرفته، در سال‌های فعالیت دولت‌های نهم و دهم اختصاص ۳۳۰ میلیون دلار برای پاکستان، اختصاص وام ۱. ۵ میلیارد دلاری با مدت ۱۰ سال بازپرداخت برای سریلانکا، اختصاص بودجه‌ای برای ساخت دو درمانگاه عمومی در بولیوی، کمک هفت میلیون دلاری برای ساخت یک فرودگاه در سنت وینسنت، کمک ۳۵۰ میلیون دلاری برای ساخت یک بندر نیکاراگوئه و موارد اینچنینی در رسانه‌های ایرانی انعکاس یافت.
فتحی: کمکهای توسعه‌ای بدون تأمین منافع ملی هیچ توجیه شرعی، قانونی و عرفی ندارد
فتحی در این رابطه تأکید میکند که کمکهای توسعه‌ای ایران باید در جهت حفظ منافع ملی خودمان باشد و در این چارجوب قابل قبول است، در غیر این صورت ارائه کمکهای توسعه‌ای به هر کشوری هیچ توجیه شرعی، قانونی و عرفی ندارد.
وی معتقد است که دولت و حاکم حافظ منافع مردم بوده و مالک پول بیت المال نیست، بنا بر این این اعتبارات باید در جهت تأمین منافع ملی هزینه شود و اگر می‌خواهد بذل و بخششی داشته باشد، باید نگاهش به منافع ملی باشد و اینکه آیا مردم با این گونه اقدامات موافق هستند یا خیر.
اما مهم‌تر از حیف و میل بیت المال و هزینه کرد اعتبارات کشور در قالب ارائه کمکهای توسعه‌ای به کشورهای دست چندمی، مسئله اثرگذاری این کمک‌ها دارای اهمیت است، شرایط کنونی در عرصه منطقه و بین المللی به ویژه در عرصه منطقه خارومیانه، آفریقا و آمریکای جنوبی نشان می‌دهد که کمکهای توسعه‌ای دولت گذشته نه تن‌ها به نفع ایران نبوده، بلکه عملا آسیب و خسارات بسیاری را برای ما به دنبال داشته است.
در این رابطه رضایی معتقد است که در شرایط کنونی وضعیت خوبی در بحث ارتباطات و تعاملات ایران با کشورهای دیگر وجود ندارد و سیاست خارجی ایران در ارتباط با دیگر کشورها در حال به قهقرا رفتن است.
کمکهای دشمن ساز؛ سودان، تاجیکستان و جیبوتی در صف تقابل با ایران
این نماینده مردم در مجلس دهم با بیان اینکه قطعا در عرصه سیاست خارجی باید هدفمندانه‌تر و هوشمندانه‌تر عمل کنیم ادامه داد: تاکنون اقدامات ایران در ارائه کمکهای توسعه‌ای به کشورهای دیگر نتیجه مثبتی به دنبال نداشته و اثربخشی آن مطلوب نبوده است.
جیبوتی در مجلسی که ایران ساخت، بر علیه جمهوری اسلامی قانون می‌نویسد
وی افزود: امروز بسیاری از کشورهایی که در گذشته و در دولت‌های قبل از ایران، کمکهای توسعه‌ای دریافت کرده اند، امروز به دشمنان جمهوری اسلامی تبدیل شده اند که در این رابطه می‌توان به کشورهایی مانند سودان، تاجیکستان و جیبوتی اشاره کرد که این مسئله نشان می‌دهد که مقامات کشور برای پرداخت کمکهای توسعه‌ای یا برنامه‌ای نداشته و یا اینکه از کشور مربوطه شناخت لازم را ندارند.
رضایی ادامه داد: کشوری مانند جیبوتی تن‌ها دارای یک ساختمان مرتب و خوب است که آن ساختمان را که همان مجلس این کشور محسوب می‌شود را ایران ساخته است، حال مقامات این کشور در همان ساختمان بر علیه جمهوری اسلامی قانون وضع می‌کنند.
قول‌های غیرعملی رئیس دولت دهم به کشورهای خارجی؛ آبرویی که از ایران رفت
در شرایط کنونی تبعات اقدامات احمدی نژاد در پرداخت بی حساب و کتاب کمکهای توسعه‌ای به کشورهای آفریقایی و آمریکای جنوبی پایان ندارد، به نظر می‌رسد که احمدی نژاد در دوران ریاست جمهوری خود مانند سفرهای استانی در داخل کشور، نه تن‌ها سرمایه‌های کشور را به باد داده، بلکه مانند تصویب مصوبات استانی، وعده‌های بسیاری را برای اجرای پروژه‌های اقتصادی و عمرانی به مقامات این کشورهای خارجی داده است به طوری که امروز با سفر مقامات دولت یازدهم به کشورهای مربوطه، مقامات آن کشورها عملا طلب وعده‌های داده شده را از جمهوری اسلامی می‌کنند.
بروز این مسائل و برخورد نشان می‌دهد که اقدامات خودسرانه و خارج از عرف دیپلماتیک احمدی نژاد در پرداخت بی حد و حصر کمکهای توسعه ای، تن‌ها به ضرر جایگاه و شأنیت کشورمان تمام شده است.
در این رابطه صادقی تأکید میکند که در دولت گذشته به کشورهای دیگر وعده‌ها و قول هایی برای ارائه کمک داده شده، اما، چون این وعده بدون طی شدن روال قانونی صورت گرفته، دولت کنونی هیچ تعهدی برای اجرای آن‌ها ندارد، که این مسئله موجب ایجاد توقع برای آن کشور خارجی شده و قطعا این موضوع در روابط دو کشور تأثیرات منفی دارد.
لزوم ضابطه‌مند کردن کمکهای توسعه ای/قانون گذاری مانع از اعمال سلایق شخصی می‌شود
تجربه اقدامات احمدی نژاد در صرف و هزینه کرد سرمایه‌های کشور در حوزه کمکهای توسعه‌ای این مسئله را بیش از پیش به مسئولان و مقامات ارشد نظام گوش زد میکند که پرداخت و ارائه کمکهای توسعه‌ای باید طبق ضوابط خاص و دقیق صورت گیرد و خلاء قانونی و مقررات در این حوزه تن‌ها فضا را برای افرادی باز می‌گذارد که به دنبال مطرح کردن خود در عرصه‌ها مختلف هستند.
بنابر این رضایی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تأکید میکند که راه کار شفاف سازی و ساماندهی کمکهای توسعه‌ای ایران به کشورها دیگر این است که مقررات اختصاصی برای آن تدوین شود تا دولت‌ها نتوانند بر اساس سلایق شخصی و دلخواه خود این سرمایه‌ها را هزینه کنند.
در پایان باید گفت که ارائه کمکهای توسعه‌ای به کشورها با رویکرد سیاسی، انسانی و استراتژیک قابل قبول و توجیه است و قطعا به کارگیری درست این مسئله موجب افزایش امنیت ملی و تقویت روابط دو جانبه با کشورها می‌شود، زیرا در شرایط کنونی کشورهای ابرقدرت به دنبال یارکشی و ایجاد ائتلاف‌های سیاسی بر علیه کشورهای مستقل هستند، اما این عرصه باید دارای ساز و کار و فرآیند منطقی و کارشناسی باشد، تا نه تن‌ها این سیاست برای کشور و نظام تبعات به دنبال نداشته باشد، بلکه موجب تحقق اهداف کشورمان در عرصه سیاست خارجی شود.
نظر شما