مسئول موزه های خراسان جنوبی بازدید از این فضاهای فرهنگی را چشمگیر عنوان کرد و افزود: گنجینه های(موزه) استان به موضوع های متنوع اختصاص دارد که بیشترین آمار با پنج هزار و 500 تن بازدید کننده مربوط به موزه های بیرجند است.
غلامحسین شعیبی گفت: از این تعداد چهار هزار و 200 نفر بازدید کننده مربوط به مجموعه موزه های اکبریه مرکز استان است.
وی بیان کرد: پس از بیرجند موزه های طبس، فردوس، نهبندان و بشرویه بیشترین بازدیدکننده را داشتند و کمترین بازدید کننده مربوط به موزه های سرایان و قاین است.
به گفته شعیبی در این مدت، 15 گردشگر خارجی از موزه های مجموعه اکبریه بیرجند و موزه مردم شناسی طبس و فردوس بازدید کردند.
به گفته مدیرکل اوقاف و امور خیریه خراسان ‌جنوبی موزه وقف استان به عنوان نخستین موزه وقف کشور در تعطیلات نوروزی، پذیرای مسافران و گردشگران است.
حجت‌الاسلام منصور هاشمی افزود: در این موزه وقف ‌نامه ‌های خطی قدیمی نوشته شده روی کاغذ، سنگ و پارچه با خط نستعلیق، قرآن ‌های خطی قدیمی، عکس از مکان های مقدسه و مشاهیر بیرجند، سکه‌ها و دست نوشته‌های قدیمی نگهداری می‌شود.
وی ادامه داد: سماورهای زغالی، اتوی زغالی، قهوه‌ جوش، تشت‌ های بزرگ مسی، کاسه و بشقاب‌های قدیمی مربوط به دوره قاجار و صفویه و قرن نوزدهم میلادی از اشیای وقفی این موزه است.
موزه وقف بیرجند از سوی اداره اوقاف و امور خیریه در بنای تاریخی حسینیه امام رضا(ع) در سال 1382 افتتاح شد.
شورای بین المللی موزه که زیر نظر سازمان علمی، فرهنگی و تربیتی ملل متحد(یونسکو) فعالیت دارد، موزه را موسسه دایمی و بدون هدف مادی که درهای آن به روی همگان باز است و در خدمت جامعه و پیشرفت آن فعالیت دارد، تعریف کرد.
هدف موزه ها، تحقیق در آثار و شواهد به جای مانده انسان و محیط زیست او، گردآوری آثار، حفظ و بهره وری معنوی و ایجاد ارتباط بین این آثار، به ویژه به نمایش گذاردن آنها به منظور بررسی و بهره معنوی است.
موزه های هنری، تاریخی، علمی و اختصاصی انواع موزه هستند که موزه هنری شامل موزه های فرش، نقاشی و ... است.
موزه تاریخی هم شامل مردم شناسی،تمبر و اسکناس ، باستان شناسی و مکان های باستانی و ... است.
موزه علمی نیز شامل تاریخ طبیعی، هرباریوم، اسباب بازی های فکری نوجوانان ... و موزه اختصاصی شامل فناوری و… است.
خراسان جنوبی یکی از مناطق مهم تاریخی و فرهنگی در شرق ایران است، موزه های متعددی در شهرستان ها دارد که به اختصار به آن اشاره می شود.

** موزه باستان شناسی بیرجند
این موزه با وسعت 600 متر مربع زیربنا در طبقه اول عمارت اکبریه، بزرگترین موزه باستان شناسی در استان است که شامل بخش سفال، سکه، فلزات،سلاح و ابزار آلات جنگ، بخش روشنایی، قرآن و کتابت و تالار آیینه است.
اشیای این موزه سیر تاریخی منظمی را از هزاره سوم قبل از میلاد مسیح تا دوره قاجار را در بر می گیرد.

** موزه مردم شناسی بیرجند
این موزه در طبقه همکف عمارت مرکزی اکبریه بیرجند واقع است که گوشه ای از زندگی
، مشاغل سنتی و صنایع دستی استان که در گذشته نه چندان دور مرسوم و اکنون منسوخ شده را به نمایش گذاشته است.
قدمت اشیای موجود در این موزه مربوط به 100 سال است.

** موزه حیات وحش بیرجند
در این موزه گونه هایی از حیات وحش اعم از بومی و غیربومی در دو بخش اصلی پرندگان و پستانداران ارایه شده است.
همچنین نمونه شاخص از پوشش جانوری منطقه جنوب خراسان بویژه بیرجند در این موزه به نمایش درآمده است.

** موزه مشاهیر و مفاخر ملی خراسان جنوبی
این موزه در قدیمی ترین ساختمان عمارت جهانی اکبریه واقع شده و در قالب تابلو های تصاویر برجسته و زندگینامه به معرفی مشاهیر و مفاخر استان در زمینه علمی، ادبی و مذهبی که در سطح ملی مطرح بودند، می پردازد.
ابن حسام خوسفی، حکیم نزاری، حکیم بوذرجمهر قاینی، عبدالعلی بیرجندی و بدیع الزمان فروزانفر از جمله مفاخر خراسان جنوبی هستند که در این موزه معرفی شده اند.

** موزه میراث پهلوانی بیرجند
این موزه در زورخانه قدیمی امیر عرب مشهور به « زورخانه لوبند» تاسیس شد و شامل نمایش عکس های پهلوانان صاحب نام استانی و ملی، لوازم و آلات ورزشی، ابزار آلات پهلوانی زینتی مثل شمشیر، و سپر و ... است.

** موزه مشارکت مردم شناسی بیرجند
این موزه در خانه تاریخی اعتمادی نیا در بافت تاریخی بیرجند واقع است و شامل لوازم معیشتی، ابزار و وسایل سنتی و صنایع دستی، انواع پوشاک، ظروف و ...است.

** موزه وقف بیرجند
این موزه در بنای تاریخی مدرسه شوکتیه بیرجند قرار دارد و در آن اشیا و اسناد و وقف نامه هایی از دوران قاجار و بعد از آن به معرض نمایش گذاشته شده است.

** موزه مردم شناسی نهبندان
این موزه در منزل سالاری یکی از خانه های تاریخی شهر نهبندان واقع است و شامل نمایشگاه عکس های بناهای تاریخی، لباس های محلی، مراحل کاشت، داشت و برداشت محصولات کشاورزی و قالی بافی، نخ ریسی و ماکت آسباد است.

** موزه مشاهیر قاین
این موزه در طبقه فوقانی خانه تاریخی سلطانی و در محدوده بافت تاریخی شهر قاین قرار دارد و مجموعه ای از زندگینامه ها، اسناد، نسخ خطی، آثار و تالیفات، نشان ها( ملی، علمی و ادبی) عکس بزرگان علمی، مذهبی و فرهنگی این خطه را به نمایش گذاشته است.

** موزه مردم شناسی قاین
این موزه در طبقه همکف خانه تاریخی سلطانی، یکی از بناهای تاریخی شهر قاین واقع شده و شامل مراسم شب یلدا (کف زنی) جاجیم بافی، کاشت، داشت، و برداشت زعفران، ریسندگی، حلاجی و جلک ریسی، مراسم سنتی کشاورزی، تلم زنی ( تهیه مواد لبنی) و مراسم سنتی عروسی همراه ساز و دهل و رقص محلی است.

** موزه آب قاین
این موزه در آب انبار قدیم این شهر واقع است و تنها موزه آب خراسان جنوبی است.
موزه آب قاین شامل نمایش شاهراه های آبی مربوط به دوره های تاریخی و مجموعه تصاویر مربوط به تاسیسات آبی (سدها، آب انبار و قنات) وقف نامه ها و ... است.

** موزه خصوصی بشرویه
این موزه در خانه تاریخی ملاعبدالله تونی(اسدی) مربوط به دوره صفوی واقع در بافت تاریخی بشرویه ایجاد شد و شامل مطبخ و لوازم آشپزخانه، صحافی و کتابت، لوازم روشنایی، انواع قفل ها، زنگوله ها و ادوات جنگی، سکه ها و زیور آلات و سفالینه هایی از دوران قبل از اسلام و سکه هایی از دوران ولایت عهدی امام هشتم(ع) است.

** موزه مردم شناسی فردوس
این موزه شامل دو بخش « آداب و رسوم حمام» و « معیشت و مشاغل سنتی» شهر قدیم فردوس است.
این موزه دارای بخش های مشاغل آهنگری، نمد مالی، خراطی و دلاکی است، اتاق نشیمن خانه ، مطبخ خانه و نگارخانه از دیگر بخش های این موزه است.
این موزه در حمام خیروز از بناهای تاریخی شهر تون راه اندازی شده و قدمت آن مربوط به دوره صفوی است.

** موزه اشیای مردم شناسی و صنایع دستی سرایان
این موزه در محل شترخانه کاروانسرای سرایان که به « رباط شاه عباسی» معروف است واقع شد و از بخش تالاری که شامل اشیای مردم شناسی و لوازم معیشتی و ابزار کار مردم منطقه در گذشته و صنایع دستی قدیمی مثل ابریشم بافی ، شال بافی و چاقو سازی است.
*7559*2047*خبرنگار-امیرشاهین نایبی فر-انتشاردهنده-عباسقلی اشکورجیری*