نویسنده: زهرا چيذري
مهماننواز كه باشي و فصل ديد و بازديد عيد برسد دست خالي و سفره بيرونق بيش از پيش مايه شرمساريات ميشود. امسال هم سفرههاي مردم مهماننواز كشورمان در برابر مهمانان نوروزي شان كوچكتر از قبل شده و بسياري از خانوادههاي ايراني به دليل مشكلات مالي و معيشتي نتوانستند براي ايام نوروز خريد كنند چراكه مطابق آمار بانك مركزي طي سالهاي اخير سفره مردم 8 درصد كوچكتر شده است.
از ادعا تا واقعيت
مرام خانوادههاي سنتي كشورمان اين است كه بهترين هايشان را پيشكش مهمان كنند و اگر دستشان تنگ باشد و سفره هايشان خالي اين موضوع ميتواند بار رواني زيادي را برايشان ايجاد كند. حالا اما بر خلاف اظهارات برخي مسئولان از جمله شخص رئيسجمهور درباره افزايش قدرت خريد مردم آمارهاي رسمي چيز ديگري ميگويند. حجت الاسلام والمسلمين مصطفي پورمحمدي يكي از چهرههايي است كه مدعي است بر اساس آمار مستند و قابل اثبات قدرت اقتصادي و خريد مردم افزايش پيدا كرده است. وي ميگويد: «ما بالاي 50 ميليون نفر خانواده حقوقبگير در بخشهاي مختلف دولتي، غيردولتي، كارگران، بازنشستگان و نيز اقشار تحت پوشش بهزيستي و كميته امداد خميني(ره) در كشور داريم كه در سه سال اخير، بر اساس تمام آمارها، بهطور متناوب افزايش حقوقي بيشتر از نرخ تورم داشتهاند و رشدي كه طبقات پايين داشتهاند بهمراتب بيشتر از رشد طبقات بالاتر بوده است. اين آمار واقعي نشان ميدهد ضمن اينكه رشد اقتصادي كشور در 9ماهه امسال 5/7 درصد و بدون نفت 5 درصد بوده است در سفره مردم نيز تأثير مستقيم داشته و ضمن آنكه قدرت خريد مردم كاسته نشده، چند درصد هم افزوده شده است.» محمد باقر نوبخت سخنگوي دولت هم با ادبيات معمول دولت يازدهم در برابر منتقدان، انتقادات نسبت به كاهش قدرت خريد مردم را «كيلويي حرف زدن» ميداند و معتقد است كوچك شدن سفرههاي مردم القاي رسانهاي است.
سفره مردم در آينه آمار
در حالي دولت از كاهش نرخ تورم و تكرقمي شدن آن در يك سال اخير خبر ميدهد كه نرخ تورم با مقايسه رشد قيمتها در سبدي از 310 قلم كالا و خدمات محاسبه ميشود كه بخش زيادي از اين كالاها و خدمات در سبد مصرفي اقشار ضعيف و متوسط قرار ندارد و اگر بخواهيم نرخ تورم را براي مردمي كه عمده كالاها و خدمات مصرفي آنها كالاهاي ضروري است، محاسبه كنيم، نرخ تورم بيشتر از اين ارقام خواهد شد. بانك مركزي هر هفته گزارشهاي مستندي از تغييرات قيمت 11 گروه كالايي در بخش مواد غذايي و خوراكي شامل لبنيات، تخممرغ، برنج، حبوبات، ميوههاي تازه، سبزيهاي تازه، گوشت قرمز، گوشت مرغ، قند و شكر، چاي و روغن نباتي منتشر ميكند كه تصوير شفافي از تأثير قيمتها بر سفرههاي مردم را ميتواند نشان دهد. به رغم افزايش حدود 4برابري درآمد نفت كشور در يك سال پس از برجام، مستند بهگزارشهاي رسمي بانك مركزي نهتنها گشايشي در سفرههاي مردم رخ نداده است، بلكه آمار افزايش قيمتها نشان ميدهد سفرههاي مردم در يك سال پسابرجام نسبت به يك سال قبل از برجام با شتاب بيشتري كوچكتر شده است.
مقايسه رشد قيمتها در 11 گروه مواد غذايي و خوراكي نشان ميدهد غير از سبزيهاي تازه، قيمت 10 گروه كالايي شامل لبنيات، تخممرغ، برنج، حبوبات، ميوههاي تازه، گوشت قرمز، گوشت مرغ، قند و شكر، چاي و روغن نباتي از 0/1 درصد تا 45/7 درصد در يك سال اخير افزايش يافته است.
كاهش قدرت خريد به يك سوم
جعفر عظيمزاده، سخنگوي اتحاديه كارگران اخراجي و بيكار هم معتقد است مقايسه قدرت خريد كارگران در28 سال گذشته نشان ميدهد قدرت خريد حقوق واقعي كارگران از سال 58 تاكنون يك سوم كاهش يافته است.
به گفته وي براساس آمار رسمي در حال حاضر در كشور بيش از 70درصد كارگران دستمزد كمتر از 250 هزار تومان دريافت ميكنند و 3 ميليون و 500 هزار كارگر بيكار در كشور وجود دارد. همچنين امروزه 80 درصد كارگران قرارداد موقت با شرايط قراردادهاي سفيد امضا و چك و سفته تضميني در كارخانهها فعاليت ميكنند. عظيم زاده ميگويد: «براساس آمار موجود، در شش ماهه اول سال گذشته بيش از 200 هزار كارگر اخراج شدهاند، از طرف ديگر كارفرمايان اقدام به اخراج كارگران قراردادي و موقت كارخانهها كردهاند، به گونهاي كه ظرف دو هفته اول خردادماه بيش از 12 هزار نفر از كارگران كارخانههاي سطح كشور اخراج شده يا دستمزد دريافت نكردهاند.»
وي تصريح ميكند: «بيش از 50 درصد كارگران كشور از حداقل دستمزد واقعي برخوردار نيستند، به طور مثال دستمزد كارگران كارخانههاي دستمال كاغذي قم در سال گذشته 180 هزار تومان در سال بود و كارفرماي كارخانه نساجي استان سيستان و بلوچستان تمامي كارگران مرد خود را اخراج كرده و كارگران زن را با دستمزد ماهانه 50هزار تومان استخدام كردهاست.»
عظيمزاده با بيان اينكه«در حال حاضر 60 درصد كارگران از مصوبات قانون كار محروم هستند»، ادامه ميدهد: «در حال حاضر حدود 30 هزار شركت پيمانكاري بيش از يك ميليون كارگر دارند كه 75 درصد شركتها پايينتر از حداقل دستمزد حقوق به كارگران خود ميدهند.» سخنگوي اتحاديه كارگران اخراجي و بيكار كارگران ساختماني را آسيبپذيرترين اقشار جامعه معرفي ميكند و ميگويد: «در سال 58 يك كارگر ساده ساختماني با روزي 90تومان دستمزد قدرت خريد چهار كيلوگرم گوشت در روز را داشت، اما در حال حاضر يك كارگر با دريافت روزانه 6 الي 7 هزار تومان قدرت خريد 1/5 كيلوگرم گوشت را دارد.»
همه چيز مهياي رشد آسيبهاي اجتماعي
در برابر شكاف عميق حداقل دستمزد و حداقل زندگي، نمايش ثروت اقشار ثروتمند جامعه روز به روز پررنگتر ميشود و در شرايطي كه بسياري از مردم قادر به تأمين حداقلهاي معيشتي خود نيستند، در آستانه سال نو تورهاي اروپايي چند ده ميليوني بسياري از آژانسهاي مسافرتي از مدتها قبل پر شده است. همه اينها نشان ميدهد همه چيز براي رشد آسيبهاي اجتماعي مهياست پس اگر روي مسائل اقتصادي و معيشتي چشم ببنديم بايد چشم انتظار فراگيرتر شدن آسيبهاي اجتماعي باشيم.
نظر شما