سال 1395 سالی پربار در زمینه پیشرفت های اساسی و زیرساختی حوزه سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی بود.

به گزارش مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، زمان و مجموعه تغییرات و تحولاتی که از آغاز یک تقسیم سلولی تا رسیدن به شروع تقسیم متوالی بعدی در سلول اتفاق می‌افتد، روندی به نام چرخه سلولی را شکل میدهد. این چرخه با الهام از طبیعت سلول های بنیادی هر لحظه با تکثیر خویش به نو شدن میپردازد. سالی دیگر مملو از اتفاقات و فراز و فرودهای فناورانه پزشکی براي   ستاد توسعه علوم و فناوریهای سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی گذشت و این ستاد در   سال ٩٥ تلاش کرد تا در مسیرش دریچه ایی نو به سوی آینده ایی روشن را پشت سر گذارد .

برای کسب اطلاعات بیشتر و روشن سازی اتفاقات مهم در حوزه پزشکی و سلول‌های بنیادی پای صحبت‌های امیر علی حمیدیه دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری‌های سلول‌های بنیادی معاونت علمی نشستيم که در ادامه مي خوانيد .

لطفاً در خصوص عملکرد و برنامه‌های صورت پذیرفته ستاد توسعه علوم و فناوری های سلول های بنیادی ، در سال 95 به طور خاص در موارد (انعقاد تفاهم نامه ها، جذب نخبگان، محصولات تولیدی و فناورانه در این حوزه ، همچنین برگزاری همایش ها ( به‌طور کامل توضیح بفرمایید؟

سال 1395 سالی پربار در زمینه پیشرفت های اساسی و زیرساختی حوزه سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی بود که منجر به انعقاد تفاهم نامه های مهمی توسط ستاد، از جمله افتتاح اولین مرکز جامع سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی در تبریز با حضور معاون علمی و فنآوری رئیس جمهور بود و پس از آن انشاء ا.. در سال آینده افتتاح دو مرکز جامع در دانشگاه های علوم پزشکی شیراز و تهران است. همچنین تفاهم نامه هایی با مراکز آموزش و پرورش استان ها جهت راه اندازی پژوهشسراهای دانش آموزی در 5 استان کشور از دیگر دستاوردهای این ستاد بوده است که تاکنون منجر به تاسیس و تجهیز 3 پژوهسرای دانش آموزی سلول های بنیادی گردیده است. از آنجا که از اهداف ستاد گسترش بیش از پیش علم و فناوری این حوزه است جذب نخبگان و حتی استفاده از ظرفیت نخبگان مقیم خارج از کشور نیز در دستور کار قرار گرفت و در حال حاضر با در نظر گرفتن اعتبارات خاصی از ظرفیت این نخبگان خصوصا جهت انتقال فناوری استفاده می کند. از سوی دیگر، در سال 1395 شاهد گسترش سریع تولید محصولات فناورانه در این حوزه بودیم بطوریکه هم از نظر ثبت تعداد شرکت های دانش بنیان و هم از نظر تولید محصولات این حوزه رشد قابل توجهی دیده می شود. تا پایان سال 1395 تعداد شرکت های دانش بنیان مرتبط با ستاد به 61 شرکت رسید و این در حالی است که در ابتدای سال 1395 تعداد شرکت ها به 47 عدد رسیده بود و شاید ذکر این نکته خالی از لطف نباشد که در سال 1391 هیچ شرکت دانش بنیانی در حوزه سلول های بنیادی فعال نبوده است. تشکیل این تعداد شرکت در یک دوره 2 ساله، خود به دلیل تشکیل کارگروه های تخصصی ستاد بوده، که متخصصین تراز اول کشوری در حوزه سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی در آن شرکت دارند. علاوه بر کارگروه‌هایی که محل تشکیل آن‌ها در محل ستاد است بسیاری از استان‌های کشور نیز اقدام به تشکیل شوراهای سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی استانی کردند و به صورت ماهیانه این شورا با حضور اعضای منتخب دانشگاه‌های زیر مجموعه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، جهاد دانشگاهی، دانشگاه آزاد اسلامی، بنیاد ملی نخبگان و ... به محوریت دانشگاه علوم پزشکی هر استان و تحت نظر ستاد تشکیل می شود تا در صورت نیازها و برنامه‌های اجرایی خاص هر منطقه بحث و تبادل نظر صورت گیرد و برنامه ریزی مطلوب هر استانی، لحاظ شود .

از رویدادهای مهم رقم خورده توسط ستاد، برگزاری بزرگترین گردهمایی فعالان حوزه سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی در کشور   بود که در اردیبهشت ماه سال 95 اتفاق افتاد و نقش ترویجی تاثیرگزاری در تمامی سطوح علمی کشور ایفا نمود . همچنین در سال 1395 تعداد 32 سمپوزیوم و کارگاه مربوط به سلول های بنیادی در کشور برگزار گردید .

ازدستاورد های دیگر ستاد، انعقاد تفاهم نامه ای با مشارکت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برای ساخت شهر سلول در دانشگاه خوارزمی بود . هدف از این مشارکت جهت ایجاد شهر سلول توسعه علوم و فناوری های سلول های بنیادی با تکیه بر متمرکز شدن شتاب دهنده ها، مراکز رشد و ترغیب بخش غیر دولتی جهت ورود به فعالیت های تولیدی این حوزه است. تسهیل روند و اعطای مجوزهای قانونی در زمینه راه اندازی رشته های مرتبط با حوزه سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی، پژوهشکده ها، شتاب دهنده ها و مراکز رشد تخصصی این حیطه به عهده وزارت علوم و ارائه کمک های مالی، تشویق بخش خصوصی جهت سرمایه گزاری و مشاوره های علمی و فناوری نیز بر عهده معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری خواهد بود .

از نظر شما بر طبق کارهای صورت گرفته توسط ستاد در سالی که روزهای آخر آن را پشت سر می‌گذاریم، آینده اقتصاد فناوری و پژوهش کشور، به چه میزان با ایده آل‌های حوزه پزشکی بازساختی و سلول های بنیادی در کشور همسو شده است؟

کارهای زیادی از نظر زیرساخت های علم و فناوری از جمله ترویج جنبه های علمی و فناوری این حوزه در سطوح مختلفی از دبیرستان ها تا عالی ترین سطوح تخصصی و فوق تخصصی دانشگاهی و همچنین تدوین قوانین مرتبط جهت تولید و استفاده از محصولات این حوزه طی 2 سال گذشته صورت پذیرفت ولی رسیدن به ایده آل ها، ممکن است طی اجرای یک برنامه 10 ساله و محقق شدن سرمایه گزاری های لازم در این عرصه میسر گردد و از طرفی همکاری نزدیکتر سایر ارگان های دخیل در توسعه علوم و فناوری های این حوزه را طلب می نماید .

ظرفیت‌های علمی در بازار و تجاری‌سازی فناوری‌ها در این حوزه در سال 95 به چه میزان ارتقاء یافته است؟

همانطور که در مبحث شرکت های دانش بنیان بدان اشاره شد تا روزهای پایانی امسال بیش از 60 شرکت فعال در فناوری های مرتبط با سلول های بنیادی با ستاد در ارتباط هستند که افزایش 300 درصدی را نسبت به پایان سال 1393 نشان می دهد و این امر میسر نبود مگر با افزایش ظرفیت علمی این حوزه و توانمند شدن فارغ التحصیلان دانشگاهی کشور و یا جذب نخبگان خارج از کشور. باعث مسرت است که اعلام نمایم در همین سال سه محصول پزشکی بازساختی که مبتنی بر دانش سلولی است مجوز تولید را از سازمان غذا و دارو کشور اخذ نمودند. این محصولات شامل فیبروبلاست اتولوگ، پرده آمنیوتیک سلولار و پرده آمنیوتیک آسلولار است که جهت چین و چروک، زخم های دیابتی، سوختگی ها و زخم های قرینه کاربرد دارند . همچنین اولین محصول مورد اشاره یعنی فیبروبلاست های پوستی مجوز استفاده در بیمارستان ها را از معاونت درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اخذ نموده است .

لطفاً در خصوص اهداف در نظر گرفته‌شده توسط ستاد در سال 96 توضیح بفرمایید .

تقویت توان شرکت های دانش بنیان و حرکت به سمت محصولات با تکنولوژی های بالاتر بطوری که بتوانند نقش مهمی در عرصه توسعه فناوری های درمانی در کشور عزیزمان ایفا کنند و به همان اندازه که اشتغال زایی را در بین فارغ التحصیلان حوزه های مختلف افزایش می دهند قابلیت خدمت رسانی را از مرزهای کشور فراتر برده و قادر باشند در سطح جهانی با شرکت های معتبر این حوزه رقابت کنند. جهت نیل به این هدف، تقویت دانش آموختگان این حوزه و استفاده از تمامی ظرفیت های پژوهشی دانشگاه ها و به موازات آن جذب متخصصان مقیم خارج از کشور در دانشگاه های داخلی جهت انتقال تجربیات شان به کشور همگی در دستور کار ستاد   قرار دارد و در سال جدید نیز با جدیت پیگیری خواهند شد . تسهیل و تسریع در امر صدور مجوزهای لازم برای محصولات سلولی در کشور با توجه به توان داخلی شاید یکی از اهداف مهم ستاد در سال آینده است که با مشارکت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ممکن خواهد گردید .

و در آخر با توجه به اینکه به استقبال سال جدید می‌رویم پیام خود را در غالب دعای بهاری در حوزه گسترده پزشکی در سال جدید بفرمایید؟ و ازنظر شما چه اتفاقاتی می‌تواند حال   این روزهای کشور را بهتر کند؟

رستاخیز طبیعت را که نیکو بنگریم و در ژرفای طبیعت که کنکاش کنیم برای همگی پندآموز خواهد بود. بهار نمودی از نو شدن در گستره طبیعت است سلول های بنیادی نیز در بدن ما هر لحظه با تکثیر خویش به نو شدن می پردازند و این نو شدن را در تمام طول حیات ادامه می دهند و به نقل از مولانا هر لحظه نوبه نو می شوند. امید است که با الهام از آیین طبیعت گونه سلول های بنیادی دست در دست هم با نو آوری و نو به نو شدن پیش به سوی آینده ای متعالی تر گام برداشته و در باز ساخت میهن عزیزمان پویا و پایا باشیم .

پایان پیام/32