صاحب‌خبر - در این استان اگر چه طبیعت بکر نقطه عطف گردشگری چهارمحال و بختیاری است اما بافت عشایری، این استان را از ویژگی های منحصر به فردی در ایران برخوردار کرده است. در کنار این 2 مولفه مهم گردشگری در چهارمحال و بختیاری، اما تعدادی از کانون های گردشگری این استان دارای هویتی سیاسی تاریخی است که در کمتر استانی یافت می شود. از جمله این کانون ها، «کتیبه های انقلاب مشروطه» است که تنها در این استان وجود دارد و این کتیبه های سنگی در هیچ جای ایران نیست. انقلاب مشروطه بخشی از تاریخ معاصر ایران است که مردم این استان به ویژه قوم بختیاری نیز در این جنبش، نقش آفرینی کرد و بخشی از سر آغاز قیام علیه استبداد قاجار از دامنه کوههای بختیاری رخ داد. مردم چهارمحال و بختیاری نه تنها در خلق حماسه های تاریخی نقش آفرین بوده اند، بلکه در انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی ایران نیز نقش آفرین بوده اند. ** کتیبه های مشروطه در ده چشمه فارسان کتیبه های انقلاب مشروطه در روستای ده چشمه شهرستان فارسان، شاید یکی از سیاسی ترین جاذبه های گردشگری معاصر ایران باشد. انقلاب مشروطه در دوره مظفرالدین شاه قاجار و سپس در دوره محمدعلی شاه قاجار برای تبدیل حکومت استبدادی به حکومت مشروطه رخ داد که در نهایت به تشکیل مجلس شورای ملی و تصویب نخستین قانون اساسی ایران انجامید. در این انقلاب که حدود سالهای 1285به مدت 7 سال در ایران با حوادث مختلفی همراه بود، سردار اسعد و بی بی مریم به همراه عشایر بختیاری در آن نقش آفرینی کردند. اما یکی از سیاسی ترین جاذبه های گردشگری، کتیبه های مشروطه خواهان در شهرستان فارسان است که در تاریخ معاصر بارها به آن اشاره شده است. مشروطه خواهان پس از فتح پایتخت در راه بازگشت در روستای ده چشمه 2 کتیبه فتح تهران را به یادگار گذاشتند که اکنون این کتیبه ها از جاذبه های گردشگری این بشمار می رود. روستای ده چشمه شهرستان فارسان یکی از روستاهای دیدنی است که سنگ نوشته های انقلاب مشروطه در دوران قاجار را در خود نهفته دارد و سندی از حرکتهای صورت گرفته مردم این منطقه در انقلاب مشروطه محسوب می شود. این روستا دارای جاذبه های گردشگری از جمله سنگ نوشته های مشروطه است که در کنار غاری به نام پیر غار و چشمه و آبشاری زیبا با طبیعت بکر و منحصر به فرد قرار دارد. مجموع سنگ نوشته های پیرغار در روستای ده چشمه شهرستان فارسان، تنها سند سنگی مشروطه دوم در ایران است. این مجموعه سنگی به دستور حاج خسرو خان سردار ظفر بختیاری ، حاج علی قلی خان سردار اسعد دوم بختیاری و جعفر قلی خان سردار اسعد سوم بختیاری، مقارن با جنگ جهانی اول روی یک تخته سنگ در کوهپایه ای از رشته کوه زاگرس جاودان شد. مجموعه سنگ نوشته مشروطه پیرغار، شرح فعالیت مجاهدین چهارمحال و بختیاری در مبارزه با استبداد محمدعلی شاه قاجار است. این سنگ نوشته ها علاوه بر شرح وقایع مربوط به فتح اصفهان و تهران و همراهی مجاهدان چهارمحال و بختیاری با نهضت مشروطه خواه روحانیت اصفهان به رهبری آیت الله نورالله اصفهانی، مبین جریانهای فکری سیاسی و اجتماعی حاکم بر جنوب غربی ایران مقارن با اعاده مشروطه دوم و سقوط استبداد صغیر است. مجموعه سنگ نوشته های مشروطه پیرغار مشتمل بر چهار قطعه بر روی زمینه سنگ سیسیلی به خط نستعلیق نگارش شده است. این سنگ نوشته ها بیانگر عدالت خواهی مردم چهارمحال و بختیاری و اعاده مشروطه دوم متعلق به یکصد سال پیش است که مشروطه خواهان چهارمحال و بختیاری از مسیرهای دزک، جونقان، دهکرد (شهرکرد فعلی)، شهرک، وانان، چالشتر، فردانبه و فارسان تحت فرماندهی ابراهیم خان ضرغام السلطنه برای پیوستن به روحانیت مشروطه خواه به سمت اصفهان حرکت کردند. این حرکت عدالتخواهانه و مشروطه خواهانه با رمز'علی' (ع) و لااله الالله محمد رسول الله (ص) آغاز شد و پس از الحاق به روحانیت اصفهان، محور حرکت برای فتح پایتخت قرار گرفت. سنگ نوشته های مشروطه خواهی چهارمحال و بختیاری در روستای ده چشمه شهرستان فارسان در 39 کیلومتری مرکز استان واقع شده و به عنوان یکی از جاذبه های گردشگری این استان است. ** قلعه دزک شهرستان کیار کاخ قلعه دزک در روستای دزک شهرستان کیار چهارمحال و بختیاری، خاستگاه برخی رویدادهای ملی و میزبان شخصیت های مختلف تاریخی و ادبی ایران و جهان بوده است. کاخ قلعه دزک، در سال 1325 هجری قمری به دستور لطفعلی خان امیرمفخم بختیاری پسر امامقلی خان حاجی ایلخانی با الهام از معماری و تزئینات بدنه قصرهای اروپایی قرن 17 و 18 میلادی و با ترکیبی از معماری و هنر ایرانی در روستای دزک بنا شد. کاخ قلعه دزک که به دست هنرمندان ایرانی معماری و تزئین شده، دارای اتاق هایی با درب هایی ارزشمند از چوب گردو است که در آن نقش و نگارهای زیبایی به کار برده شده است. طبقه اول کاخ قلعه تاریخی دزک یک هشتی ورودی در میانه ساختمان دارد که از هر دو طرف به محوطه درون بنا متصل می شود و در طرفین این هشتی، چهار ایوان قرار دارد. اتاق های طبقه دوم کاخ قلعه دزک، 2 ایوان مجزا از هم در شمال و 3 ایوان متصل به هم در جنوب دارد که 2 اتاق سه دربی در ایوان های شمالی و 2 اتاق سه دربی قرینه در ایوان جنوبی باز می شود. در بین این اتاق ها سالن بزرگی بنام دیوانخانه یا سفره خانه وجود دارد که در مجاورت این سالن، اتاق زیبایی به نام اتاق آئینه قرار گرفته که در طرفین آن 2 اتاق کوچک به نام گوشواره ساخته شده است. اتاق آئینه کاخ قلعه دزک، معروف به آئینه خانه در مجاورت سالن بزرگ دیوانخانه قرار دارد، این اتاق بسیار زیبا به سبک اروپایی تزئین شده است. اتاق آئینه با نمونه های متنوع هنر گره چینی و نقش بُری و شیشه نقاشی دارای 2 پوسته عکس درهم بوده که نمای سه بعدی داشته و نمونه های آن کمیاب است. در دوران مختلف تاریخ معاصر ایران شخصیت هایی مانند وحید دستگردی، علی اکبر دهخدا، فرخی یزدی، دکتر محمد مصدق، ملک الشعرای بهار، ابوالقاسم نجفی، راولینسن، ایزابل برد بیشاپ، هنری رنه دالمانی، شونمان و ویلسون در کاخ قلعه دزک حضور یافتند. این قلعه تاریخی، مکانی مناسب و امن برای گردهمایی افراد مهم و صاحب نظر، برای هم اندیشی برای اجرای تصمیمات مهم و ملی بود. کاخ قلعه دزک، نه تنها میزبان شخصیت های ملی و افراد نامدار جهانی در سال های اخیر بود، بلکه خاستگاه اصلی برخی افتخارات ملی در دوره انقلاب مشروطه بود. در سال های اخیر به منظور استفاده مطلوب تر از فضای موجود در کاخ قلعه دزک، موزه پوشاک و موزه سنگ استان در این مجموعه تاریخی فرهنگی راه اندازی شده است. موزه پوشاک کاخ قلعه دزک در بهمن 1388 راه اندازی و در آن پوشاک شهرها، روستاها و مناطق شاخص و خاص چهارمحال و بختیاری معرفی و به معرض نمایش گذاشته شد. در این موزه، علاوه بر معرفی پوشاک، زیور آلات، صندوق، صندوقچه و وسایل مرتبط با پوشش اقوام و مجموعه ای از تصاویر قدیمی مربوط به نمونه پوشاک سنتی و محلی چهارمحال و بختیاری به نمایش درآمده است. موزه سنگ کاخ قلعه تاریخی دزک نیز 21 بهمن 1394 به عنوان دومین موزه سنگ چهارمحال و بختیاری، پس از موزه سنگ قلعه تاریخی چالشتر، گشایش یافت. به گزارش ایرنا، کاخ قلعه تاریخی دزک، در 16 تیر سال 1367 به شماره 1731 به عنوان اثر تاریخی درجه یک، در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد. این قلعه در 50 کیلومتری مرکز چهارمحال و بختیاری میزبان مهمانان و گردشگران نوروزی است. **قلعه سردار اسعد جونقان قلعه سردار اسعد بختیاری در شهرستان فارسان نیز یکی دیگر از جاذبه های تاریخی سیاسی چهارمحال و بختیاری است که در انقلاب مشروطه نقش آفرینی داشت. این بنا در 2 طبقه اواخر دوره قاجاریه و پس از دستیابی فرزندان حسینقلی خان ایلخانی به قدرت سیاسی توسط علیقلی خان ملقب به سردار اسعد دوم بختیاری وزیر جنگ دولت احمد شاه قاجار با الهام از کاخهای اروپایی قرن نوزدهم میلادی بر سر گذرگاه جاده لینچ بنا شد. این قلعه با هماهنگی میرزا علی اصغر اتابک (امین السلطان) صدر اعظم ناصرالدین شاه قاجار به همراه دیگر خویشان که از جمله سهامداران آن شمرده می شدند و به منظور نظارت بر حسن اجرای قراردادهای تجاری خوانین بختیاری و شرکای انگلیسی بنیاد نهاده شد. قلعه سردار اسعد در دروه مشروطیت و شروع قیام بختیاریها بر سر زبان ها افتاد و نام خود را در تاریخ معاصر ایران ثبت کرد. این قلعه در زمینی به مساحت 14 هزار متر مربع بنا شده بود و انقلابیون مشروطه خواه برای فتح اصفهان و تهران از این قلعه ساماندهی شدند. کاخ قلعه سردار اسعد بختیاری دارای بخش شاه نشین است که در دو طبقه به شکل مستطیل و به مساحت یک هزار و 200 متر با معماری ایرانی و اروپایی و متناسب با موقعیت و اقلیم سرد استان طراحی و ساخته شد. این بنای تاریخی از گل و خشت و با روکشی از آجر ساخته شده و بنا در سال 1356 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. قلعه سردار اسعد بختیاری یا قلعه مشروطه، مربوط به دوران قارجار در شهر جونقان است که در 1356 با شماره 1548 به عنوان یک اثر تاریخی ثبت ملی شد. کاخ قلعه سردار اسعد بختیاری شهرت خود را مدیون مشروطه خواهان است که بخشی از قیام بختیاری ها در انقلاب مشروطه در این کاخ قلعه شکل گرفت. زمانی این کاخ قلعه دارای محوطه ای وسیع بود، ولی به مرور زمان به دلیل وضعیت تدافعی این قلعه حالت دفاعی به خود گرفت و محوطه این قلعه کوچک شد. زمانی که علیقلی خان سردار اسعد، زمامداری ایل بختیاری را بر عهده داشت، این قلعه را در 2 طبقه با خشت و نمای آجر ، ملات گچ و خاک و هنرهای حجاری گچبری، آیینه کاری و نقاشی احداث کرد. قلعه سردار اسعد در 44کیلومتری مرکز چهارمحال و بختیاری در شهر جونقان پذایری مهمانان نوروزی است که به این استان سفر می کنند. **قلعه چالشتر شهرستان شهرکرد یکی دیگر از قلعه های سیاسی تاریخی چهارمحال و بختیاری قلعه چالشتر یا قلعه خانی است اما مانند سه اثر دیگر چندان نام و آوازه ای در تاریخ انقلاب مشروطه ندارد. برخی معتقدند در این قلعه برای انقلابیون مشروطه خواه اسلحه های دست ساز ساخته می شد اما صحت تاریخی آن هنوز تایید نشده است. قلعه چالشتر چهار محال و بختیاری تلفیقی از معماری دوران قاجار در ایران با معماری اروپایی است که با ستونهایی ایستاده از سنگ، خودنمایی می ‌کند. این قلعه در منطقه 'چالشتر ' واقع شده که در دوره صفویه مرکز حکمرانی چهارمحالی‌ها بوده است که ‌به ‌وسیله کلانتران روستاهای و مناطق تحت سیطره خود را کنترل می‌کردند و پس از انتصاب 'حسین قلی‌خان ' به عنوان ایلخان بختیاری، در اواسط حکومت ناصرالدین شاه، حکمرانان این منطقه از حاکمیت بر چالشتر خلع و تنها به زمین داران بزرگ تبدیل شدند. مجموعه قلعه تاریخی چالشتر که به ' قلعه خانی' مشهور می‌باشد، در ‎ 110سال پیش در چالشتر احداث و بنا شده است. در یکی ‌از سر ستونهای سنگی این مجموعه قلعه، تاریخ ساخت آن را به سال ‎1321هجری قمری حک کرده‌اند. مجموعه تاریخی چالشتر شامل ' سردر سنگی'،'خان‌نشین '، ' اندورنی '، ' حمام '، ' انبارها ' و ' اصطبلها ' است و قلعه عیانی و خان‌نشین این مجموعه تاریخی دارای ‎ 38ستون سنگی با سر در و ایوان می‌باشد. ' ازاره سنگی ' منقوش این مجموعه قلعه شامل نقوش افسانه‌ای و اسطوره‌ ای، زندگی روزمره ، گل و گیاه، گل و گلدان، گل و مرغ، نقوش پیچش گیاهی و نقوش فرشته است. این نقوش به صورت ماهرانه و زیبا خلق شده و در برخی موارد به صورت برجسته حجاری شده است و در این مجموعه قلعه، اندرونی با یک دالان به‌ قسمت خان‌نشین ارتباط داشته و ایوان آن دارای ‎ 10ستون سنگی است. ایوان با آجرکاری و کاشی معرق در لچکی‌ها و پیشانی بنا با ازاره‌های سنگی منقوش شامل درختان تاک، گل و گلدان ،گل و مرغ و سرو و کاج تزئین شده است. اتاق های این مجموعه قلعه نیز با نقوشی به سبک نقاشی ' لندنی' که تلفیقی از هنر نقاشی ایرانی و غربی است، مزین است و این سبک نقاشی که در دوره قاجار به اوج خود می‌رسد، شامل نقوش گل و گلدان، افسانه لیلی و مجنون و نقوش اسلامی شامل یوسف و زلیخا به همراه خط نوشته‌ای از آیات قرآن است. این مجموعه قلعه دارای پنج ایوان است و 5 اتاق نیز در اندرونی آن وجود دارد و در مجموع دارای ‎ 40ستون است. قلعه چالشتر یا خانی در 5 کیلومتری شهرکرد در منطقه چالشتر و در محور گردشگری سامان است. به گزارش ایرنا، کانون گردشگری چهارمحال و بختیاری در کنار 4 کانون تاریخی سیاسی این استان اکنون میزبان گردشگران نوروزی است که از نقاط مختلف استان به مرتفع ترین مرکز استان در ایران می آیند. سالانه در تعطیلات نوروزی نزدیک به یک میلیون گردشگر از این استان دیدن یا از این استان به مقصد جنوب یا فلات مرکزی ایران عبور می کنند. گزارش: محمود رئیسی**انتشاردهنده: جهانبخش صفری دهکردی 2097/6021 انتهای پیام /* فرهنگی نوروز 96 گردشگری جاذبه های سیاسی ارتباط با سردبیر: newsroom@irna.ir تماس بی واسطه با مسئولین∎​