در گزیده ای از این گزارش آمده است: سال 1395 سال پر فراز و نشیبی در فضای سیاسی کشور بوده است. بعد از دو دوره جنجالی که مجلس شورای اسلامی در اختیار چهرههای اصولگرا بود و از این رهگذر تندروهای این جریان فضای سیاسی کشور را از تریبون رسمی نظام ملتهب میکردند، انتخابات هفتم اسفند برای برگزیدن نمایندگان مجلس دهم، به این روند پایان داد و فهرست امید که متشکل از اصلاحطلبان و اصولگرایان حامی دولت بود، توانست در فضایی که عمده نمایندگان این جریان از سوی شورای نگهبان رد صلاحیت شده بودند، ترکیب مجلس دهم را به نفع خود رقم بزند و در این میان مردم تهران کاری کردند که تفسیرها، تحلیلها و حتی تهدیدهای بسیاری در فضای سیاسی رقم بخورد.
** امید؛انتخاب مردم ایران
فهرست کامل 30 نفرهای که به طور کامل از سوی مردم تهران روانه مجلس شدند و فهرست اصولگرایان – که در دل خود نامزدهای ریاست جمهوری دورههای اخیر را نیز داشت- به طور کامل به مرخصی فرستاده شدند. از سوی دیگر فهرست 15نفره مجلس خبرگان از حوزه انتخابیه تهران با محوریت آیتاللههاشمی رفسنجانی نیز ردیف اول تا چهاردهم منتخبان مردم تهران را به خود اختصاص دادند و دو تن از چهرههای باسابقه خبرگان که یکی رئیس این مجلس نیز بود (آیتالله شیخ محمد یزدی و آیتالله مصباح یزدی) نیز از این مجلس مهم حذف شدند. در همان روزها برخی از فعالان رسانهای تندرو جناح اصولگرا با انتشار مطالبی مردم تهران را با مردم کوفه مقایسه کردند و نتیجه به دست آمده را مقابله مردم تهران با انقلاب ارزیابی کردند. امری که البته واکنش بسیاری از دلسوزان انقلاب را برانگیخت.
آیت الله هاشمی رفسنجانی در همان روزها در باره گفته بود: حرفهایی که این روزها درباره مردم تهران میزنند، نشان از عصبانیت و استیصال آنهاست. همین مردم تهران بودند که 15 روز قبل از انتخابات، مراسم باشکوه راهپیمایی 22 بهمن را رقم زده بودند. این افراد چون فکر میکنند با رای مردم تحقیر شدند، دارند از آنها انتقام میگیرند. در حالی که مردم بر اساس شناخت خود رای دادند. در همه شهرهای ایران هم بعضیها انتخاب شدند و خیلیها انتخاب نشدند. حرفهای آنها یک اشتباه تاریخی بود، چون اگر مردم تهران از کسی ناراضی باشند، دیگر نمیتواند در انتخابات رای بیاورد.
احمد مسجد جامعی نیز در این باره گفت: این روزها گروهی از کسانی که نتیجه انتخابات را نپسندیدهاند، به ایجاد فضای غیراخلاقی علیه رای دهندگان تهران دامن میزنند و آن را به سبک زندگی و حتی کارگزاری و تاثیر عوامل انگلیس در ایران نسبت داده و به نکوهش شهروندان پایتخت میپردازند.
مسجدجامعی با بیان اینکه این در حالی است که شهروندان تهرانی خطایی نکردهاند که مستوجب چنین برخوردی باشند، گفت: مردم بارها شعور سیاسی خود را نشان دادهاند که تجلی آن در شیوه رفتارشان از جمله در انتخابات اخیر به خوبی دیده میشوند و گویی انتخابشوندگان از مجاری دستگاههای نظارتی به خوبی عبور نکردهاند.
** پیامدهای برجام در سال 95
پیامدهای اقتصادی و سیاسی برجام در سال 95 نیز از جمله مواردی بود که فضای سیاسی و اجتماعی کشور را تحت تاثیر خود قرارداد. برخی گشایشهای بانکی، خرید هواپیماهای جدید برای ناوگان هوایی کشور، پس از مدتها تحریم، حضور برخی از شرکتهای خودروساز خارجی در بازار ایران، ورود بیسابقه هیاتهای بازرگانی خارجی به کشور در سطوح عالی، افزایش تمایل گردشگران خارجی به دیدار با جاذبههای گردشگری ایران از جمله این موارد بود که البته چندان مورد توجه مخالفان دولت و به خصوص مخالفان برجام قرار نگرفت و آنان همچنان فضای سیاسی و رسانهای کشور را مملو از هجمهها و حملات خود به رئیس دولت و البته تیم مذاکره کننده هستهای کرده بودند.
جواد کریمی قدوسی یکی از این مخالفان سرسخت بوده است که البته گاف بزرگ او در تلفظ اشتباه اصطلاح «ان.پی.تی» مخفف نام انگلیسی «معاهده منع گسترش هستهای» و البته تکرار آن، تا مدت ها دستمایه طنز رسانهها بود، در چند سال اخیر همواره یکی از مخالفان توافق هستهای بود. او اما در سال گذشته یکی از جنجالها در این باره را رقم زد و با انتشار متن مذاکرات محرمانه دکتر محمد جواد ظریف در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس و انتساب سخنانی به وی، اعتراض شدید وزارت خارجه و برخی از نمایندگان مجلس را برانگیخت.
همین موضوع سبب شد تا سخنگوی وزارت خارجه درباره وی موضعگیری کند و بگوید: نامبرده از قضا در آن جلسه حضور نداشتند و نقل قول ایشان از سخنان وزیر امور خارجه کاملا نادرست، مخدوش و گزینشی است و به منظور بهرهبرداریهای خاص تحریر و تنظیم شده است.
قاسمی تاکید کرد: نقل قول های منتشره وارونه جلوه دادن واقعیات و اظهارات وزیر امور خارجه بوده و این ناراستی در بیان و نقل قول با راستی سخنان وزیر امور خارجه در تضاد کامل قرار دارد. وی افزود: چنین اقدامی ناروا و دور از شوون اخلاقی است که تمامی ما باید به آن متخلق و پایبند باشیم.
سخنگوی وزارت امور خارجه جناحی و سیاسی کردن مسائل ملی را خلاف مصالح کلی کشور و امنیت ملی برشمرد و گفت: نقل قول مطالب صحیح از جلسات محرمانه هم بر خلاف مصالح و امنیت ملی کشور است؛ حال آنکه نقل قول های نادرست، صد درصد خلاف اخلاق و مصالح کشور و نظام تلقی می شود.
** حماسه شهدای آتشنشان پلاسکو
آتشسوزی ساختمان قدیمی پلاسکو در مرکز تهران یکی دیگر از حوادث تلخ این سال بود. ساختمان نوستالوژیک پلاسکو که در ابتدای دهه چهل به عنوان نمادی از مدرنیسم ایرانی در قلب پایتخت سربرآورده بود، روز پنجشنبه 30 دی 1395 پس از 54 سال از زمان ساخت بر اثر آتشسوزی فرو ریخت و 560 واحد تجاری در آن نابود شد.
اما موضوعی که این اتفاق را به حادثه تلخ در ابعاد جهانی تبدیل کرد، شهادت تعداد زیادی از آتشنشانان شهر تهران در این حادثه بود. رخدادی که بیش از یک هفته در کانون خبررسانههای جهان و شبکههای اجتماعی مردم سراسر جهان بود.
** خوزستانیها خاک تنفس میکنند
وضعیت خوزستان در سال 95 به شکل بیسابقهای بحرانی شد، تعطیلی مدارس، تعطیلی ادارات، قطعی برق، قطعی آب، اختلال در تنفس و. . . پیامدهایی بود که ریزگردهای آمده ازکشورهای همسایه بر زندگی مردم خوزستان تحمیل کرد. سفر هیات دولت به این استان و تلاش جدی برای حل این مشکل و البته استفاده سیاسی بیش از اندازه از این فاجعه زیست محیطی از سوی رسانهها و محافلی که مشکلات این چنینی در دولت قبل را با سکوت برگزار کرده بودند، نیز از پیامدهای سیاسی این فاجعه زیست محیطی بوده است. موضوعی که حتی پای برخی از اعضای خانواده خانم معصومه ابتکار؛ معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست را نیز توسط این رسانهها به میان کشید.
** پایان ناگهانی یک سیاست مرد
سال 95 از یک جهت نیز سال مهمی در تاریخ سیاسی معاصر ایران ونظام جمهوری اسلامی بوده است. درگذشت آیتالله اکبرهاشمی رفسنجانی ضایعه مهمی از تقویم این سال را به خود اختصاص داده است. هاشمی رفسنجانی بدون تردید یکی از مهمترین شخصیتهای تاریخ جمهوری اسلامی بوده است. مورد اعتمادترین فرد رهبر فقید انقلاب در سالهای پس از استقرار و ثبات نظام جمهوری اسلامی، فرمانده جنگ هشت ساله عراق علیه ایران، 27سال ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام، 29سال نمایندگی و ریاست در مجلس عالی خبرگان، دو دوره ریاست جمهوری ایران، 9 سال ریاست بر مجلس شورای اسلامی و دهها منصب سیاسی و اجرایی دیگر، از هاشمی رفسنجانی چهرهای منحصر به فرد ساخته بود که تصور درگذشت او را دشوار میکرد.
ازهمین رو درگذشت ناگهانی او شوک بزرگی را به جامعه ایران وارد کرد. هم موافقان و هم مخالفان پرشور او – به خصوص در سالهای اخیر – به تجلیل از او برخاستند و مردم تهران در یکی از بیسابقهترین اجتماعات – پس از درگذشت امام خمینی(ره) – پیکر او را مشایعت کردند.
رهبر انقلاب در پیامی درگذاشت ایشان را این گونه تسلیت گفت: با دریغ و تاسف خبر درگذشت ناگهانی رفیق دیرین، و همسنگر و همگام دوران مبارزات نهضت اسلامی، و همکار نزدیک سالهای متمادی در عهد جمهوری اسلامی جناب حجتالاسلام والمسلمین آقای حاج شیخ اکبر هاشمی رفسنجانی را دریافت کردم.
ایشان افزود: فقدان همرزم و همگامی که سابقه همکاری و آغاز همدلی و همکاری با وی به پنجاه و نه سال تمام میرسد، سخت و جانکاه است. چه دشواریها و تنگناها که در این دهها سال بر ما گذشت و چه همفکریها و همدلیها که در برهههای زیادی ما را با یکدیگر در راهی مشترک به تلاش و تحمل و خطرپذیری کشانید.
در بخش دیگری از پیام ایشان آمده است: هوش وافر و صمیمیت کمنظیر او در آن سالها، تکیهگاه مطمئنی برای همه کسانی که با وی همکار بودند به ویژه برای اینجانب به شمار میآید. اختلاف نظرها و اجتهادهای متفاوت در برهههائی از این دوران طولانی هرگز نتوانست پیوند رفاقتی را که سرآغاز آن در بینالحرمین کربلای معلّی بود به کلی بگسلد.
رهبر معظم انقلاب در بخش دیگری از این پیام افزودند:سالها زندان و تحمل شکنجههای ساواک و مقاومت در برابر این همه و آن گاه مسئولیتهای خطیر در دفاع مقدس و ریاست مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان و غیره، برگهای درخشان زندگی پر فراز و نشیب این مبارز قدیمی است.با فقدان هاشمی اینجانب هیچ شخصیت دیگری را نمی شناسم که تجربه ای مشترک و چنین دراز مدت را با او در نشیب و فرازهای این دوران تاریخ ساز به یاد داشته باشم.
** اسکار فرهادی؛ اتفاق جهانی سینمای ایران
یکی دیگر از اتفاقات مهم مرتبط با ایران کسب جایزه اسکار فیلم «فروشنده» ساخته اصغر فرهادی کارگردان سرشناس ایران بود که صاحب دومین اسکار خود شد و در ردیف نامداران سینمای جهان قرار گرفت. فیلم فروشنده اصغر فرهادی در سال 2016 در جشنواره کن درخشید و جایزه بهترین فیلمنامه را برای آن گرفت. شهاب حسینی هم جایزه بهترین بازیگر مرد را دریافت کرد.نرفتن ترانه علیدوستی٬ بازیگر نقش اول زن و اصغر فرهادی به مراسم اسکار یکی از حواشی پررنگ این فیلم در اسکار 2017 بود که در اعتراض به سیاست ضد مهاجرتی دونالد ترامپ، رئیس جمهور جدید صورت
گرفت.
فرهادی در اعتراض به محدودیتهای ویزایی ایرانیان برای ورود به آمریکا٬ به جای خودش انوشه انصاری و فیروز نادری را به مراسم اسکار فرستاد.انوشه انصاری با خواندن پیام اصغر فرهادی٬ جایزه را به نیابت از او دریافت کرد.فرهادی در این پیام نوشته بود:«غیبت من بخاطر احترام به مردم کشورم و شهروندان شش کشور دیگر است که با یک قانون غیر انسانی از ورود به آمریکا منع میشوند. تقسیم جهان به ما و دشمنان ما، ترس می سازد که توجیهی نیرنگ آمیز برای خشونت و جنگ است.
این کلمات مانع راه دموکراسی و حقوق بشر برای کشورهایی است که خود قربانی خشونت و خشم هستند.سینماگران میتوانند با چرخاندن دوربینهای شان به سمت مشترکات انسانی، کلیشههای غلط از ملیتها و ادیان را بشکنند و موجب همدردی و همبستگی مردم جهان را فراهم کنند. همدردی چیزی است که ما امروز بیشتر از هر زمان دیگر به آن نیاز داریم.»
** تلاش برای تداوم تدبیر و امید
اما آنچه که سال 95 را به سال 96 متصل میکند، تلاشهای دوجناح اصلی کشور برای برگزاری انتخابات ریاست جمهوری دوره دوازدهم است. اصولگرایان در دو انتخابات گذشته نتوانستند ائتلاف کنند و علیرغم در اختیار داشتن امکانات اقتصادی و سیاسی و تریبونهای مهم کشور، نتیجه را به اصلاحطلبان - محدود شده و رد صلاحیت داده – واگذار کردهاند. در این میان اصلاحطلبان که عملکرد آنها در انتخابات سال 84 سبب شد تا نوآمدهای به نام محمود احمدینژاد بر کرسی ریاست جمهوری بنشیند و هشت سال عجیب و غریب را برای کشور رقم بزند، تلاش کردند تا ورق را برگردانند.
آنان که در یک دهه اخیر با انواع و اقسام تضییقات روبهرو بودند، توانستند با تدبیر از سد موانع بگذرند و با تکیه مردم - با استفاده از شبکههای اجتماعی- هم کرسی ریاست جمهوری را پس بگیرند وهم بخش بزرگی از مجلس را از دست تندروها خارج کنند. انتخبات ریاست جمهوری دوازدهم برای هردو جناح اهمیت حیاتی دارد. اصولگرایان، که دولت روحانی را ناتوان اعلام کردهاند، میخواهند به هواداران خود ثابت کنند که توان بازپس گرفتن آن را دارند، پس همه توان خود را به کار میبرند که با وحدت به مصاف روحانی بروند که البته رخدادها نشان میدهد که کار برایشان دشوار است. در سوی دیگر اما اصلاحطلبان تقریبا به نتیجه رسیدهاند و روحانی را نامزد اصلی خود اعلام کرده و قصد آن دارند که تدبیر و امیدی را که در سال 92 برگزیدند و در سال 94 بر آن تاکید کردند، ادامه دهند.
*منبع: روزنامه همدلی، 1395.12.26
** گروه اطلاع رسانی**9128*9131** انتشاردهنده: شهربانو جمعه
نظر شما