صاحب‌خبر - به گزارش ایرنا، بی بی سکینه با قدی خمیده، عصا به دست آنچنان گرداگرد فرش پهن شده در سالن آرام قدم برمی داشت که گویی با نگاه به هر رج فرش بافته شده، لحظه گره زدن به تار و پودش را جلوی چشمانش نظاره می کرد. آنچنان در عالم غم و شادی گره زدن هایش به فرش بود که گرمای دستم را بر روی شانه هایش حس نکرد و با صدایم به خود آمد. با چشمانی پر از اشک نگاهش را از فرش برگرفت و گفت: رنج و محنت هایم را برای خشت به خشت این فرش گره زدم. بی بی سکینه ادامه داد: بیشتر از 50 سال عمر خود را از ابتدای نوجوانی به بافتن فرش گذراندم، گویی فرش ها به اندازه فرزند برایم با ارزش هستند. این هنرمند فرشباف می افزاید: زنان و دختران از قدیم بیشترین زمان عمر و زندگی خود را پشت دار قالی صرف می کردند و بدون استفاده از نقشه و به صورت ذهنی گره بر تار و پود فرش می زدند. بی بی سکینه گفت: زنان در هر لحظه با هنر قالیبافی در گوشه یا کناری از رج های فرش، شادی و غم های خود را ثبت می کنند. او ادامه داد: اکنون دیگر دستم های توان بافتن فرش را مثل گذشته ندارد ولی می خواهم بار زندگی ام را با بافتن فرش، خودم به دوش بکشم. بی بی سکینه از قیمتی که خریدار فرش به او گفته بود، گلایه داشت و مرا مورد خطاب قرار داد و گفت: دخترم نگاه کن هنر سرانگشتان دستم امروز چه بی بها شده و دلالان، سود بافت سختی های مرا می برند. اشک چشمانش را که با گوشه چادر پاک می کرد، ادامه داد: زمان جوانی بی بی های قد خمیده همچو من، هنرمندی دختران با میزان و طرح قالی هایی که بافته بودند، ارزیابی می شد. این بانوی فرشباف ادامه داد: در زمان قدیم بافت فرش هنر و نشان فرهنگ و تمدن بالای خانواده ها محسوب می شد ولی امروزه فرشبافی صرفا برای گذران زندگی است. بی بی سکینه گفت: فرشبافی امروزه در میان بانوان تقاضا ندارد و زنان کمتر به دنبال این هنر هستند. یک کارشناس طراحی و بافت نقشه فرش در ادامه صحبت های بی بی سکینه گفت: به خاطر نداشتن صرفه اقتصادی فرشبافی، امروزه کمتر کسی دیگر به سمت بافت فرش روی می آورد و دار قالی بسیاری از زنان و دختران روستایی در این استان در گوشه انبارها جا گرفته است. لیلا امینی در گفت وگو با گزارشگر ایرنا اظهار کرد: با تغییر سبک زندگی و ذائقه مردم، فرش های ماشینی و کف پوش های جدید جای خود را به قالی های دستباف ایرانی داده است. به گفته وی، مشکلات ناشی از تحریم ها، رکود بازار، تغییر ذائقه مردم در خرید قالی، باعث روی گردانی قالی بافان نسبت به هنر فرش دستباف شده است. امینی گفت: با وجود مشکلات فراوان و نبود حال و روز خوش برای صنعت و هنر فرشبافی، هنوز افرادی هستند که چراغ فرش دستباف چهارمحال و بختیاری را روشن نگه داشته اند. این کارشناس طراحی و فرشبافی ادامه داد: برای بدست آوردن بازار مصرف باید بازاریابی و نوآوری در طراحی ها و نقشه های فرش انجام شود. امینی گفت: حمایت دولت از بافندگان فرش در قالب خرید تضمینی فرش تولید شده، بیمه قالی بافی، پرداخت تسهیلات به بافندگان فرش، تامین مواد اولیه و ابزار بافت فرش به صورت تعاونی و اقساطی می تواند گام مهمی برای ایجاد انگیزه و رغبت فرشبافی در استان شود. به گفته وی، توجه بیشتر مسئولان به فرش دستباف و تسهیل کردن شرایط تولید، بازاریابی و صادرات فرش در هر استان نه تنها از دیدگاه اقتصادی بلکه از منظر بخش های فرهنگی و اجتماعی نیز دارای ارزش افزوده بسیار است. امینی تاکید کرد: با توجه به اینکه برای فرشبافی در هر منطقه از ایران و بخصوص مناطق زاگرس نشین، تامین مواد اولیه، طرح و نقشه و تکنولوژی بافت هر فرش بومی بوده و نیازی به واردات این مواد نیست، در احیای و افزایش تولیدات این هنر صنعتی باید مردم و مسئولان تلاش کنند. مدیرعامل اتحادیه و شرکت فرش دستباف روستایی چهارمحال و بختیاری گفت: مطابق آمار سازمان صنعت، معدن و تجارت استان بیش از 100 هزار بافنده فرش در استان وجود دارد که 45 هزار نفر از این تعداد زیرپوشش اتحادیه فرش روستایی هستند. اسکندر ملکپور در گفت وگو با گزارشگر ایرنا اظهار کرد: به طور میانگین 30 درصد بافندگان فرش در استان فعال و سالانه حدود 90 هزار مترمربع فرش توسط این افراد در چهارمحال و بختیاری تولید می شود. به گفته وی، هم اینک بر بازار فرش دستباف در کشور و به خصوص چهارمحال و بختیاری رکود و نبود بازار تقاضا بخصوص برای صادرات حاکم است. وی افزود: بیشترین تولیدات فرش در چهارمحال و بختیاری مصرف داخلی دارد که هم اینک نیز به دلیل پائین بودن توان خرید مردم، بازار با رکود همراه است. ملکپور افزود: تمامی مواد اولیه و ابزارهای مورد نیاز بافت فرش برای افراد زیرنظر این شرکت تعاونی از سوی شرکت تامین می شود. وی گفت: برخی فرش های بافته شده از سوی بافندگان کیفیت مطلوبی ندارد که ناشی از این است که برخی افراد که تبحری در فرشبافی نداشته و صرفا بدلیل استفاده از مزایای بیمه به این سمت روی آورده اند و تولیدات نامرغوب وارد بازار شده است. وی افزود: فراوانی یک نقشه که در بازار زیاد شود، ارزش ریالی آن فرش بافته شده با نقشه تکراری در بازار کاهش می یابد. وی ادامه داد: نقشه های فرش بافته شده در بازار براساس طرح و نقشه قدیم است، اصالت ها حفظ شده ولی رنگ بندی ها مطابق سلیقه به روز شده است. ملکپور گفت: رونق فرشبافی نیازمند فرهنگ سازی است چرا که هنر فرش بافی در قدیم از جایگاه و تمدن بالایی برخوردار بود اما امروزه همه فکر می کنند که افراد فقیر فرش می بافند. به گفته وی، دولت طی سال های گذشته حمایت آموزشی و تامین اعتبار برای فرش بافی می کرد ولی چند سالی است که این حمایت ها کمرنگ شده است. رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت چهارمحال و بختیاری گفت: قدمت فرش و فرشبافی این استان به قرن 9 باز می گردد ولی در سال های اخیر فرش بافی در استان کمرنگ شده است. علیرضا جیلان در گفت وگو با گزارشگر ایرنا اظهار کرد: براساس آمارهای این استان از سال های گذشته، 104 هزار بافنده فرش در این استان شناسایی شده است. به گفته وی، هم اینک 52 هزار دار قالی در قالب 9 تعاونی فرش روستایی، 2 تعاونی قالیبافی شهری و یک اتحادیه در استان ساماندهی شده است. وی افزود: به طور متوسط سالانه چهار مترمربع فرش توسط هر بافنده در چهارمحال و بختیاری تولید می شود. وی استعداد تولید فرش در چهارمحال و بختیاری را 400 هزار مترمربع عنوان کرد و افزود: این درحالی است که به طور متوسط سالانه 200 هزار مترمربع فرش در استان تولید می شود. جیلان تصریح کرد: 80 درصد فرش تولیدی چهارمحال و بختیاری از طریق پایانه های صادراتی استان های همجوار به کشورهای عربی حوزه خلیج فارس، آمریکا و برخی کشورهای اروپایی صادر می شود. به گفته وی، هم اینک 21 هزار بافنده فرش دستباف استان زیرپوشش خدمات بیمه ای قرار دارد. رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت چهارمحال و بختیاری ادامه داد: این استان بیش از 70 واحد کارگاه متمرکز و غیرمتمرکز، یک مجتمع متمرکز و حدود 40 فروشنده و تعدادی تاجر فرش دستباف دارد. به گفته جیلان، با پیگیری های این سازمان، فرش دستباف استان در خردادماه امسال در فهرست سازمان جهانی مالکیت فکری وایپو (WIPO) ثبت شد. وی گفت: ثبت جهانی فرش چهارمحال و بختیاری پس از ثبت ملی ، انجام شده و از این پس فرش این استان از نظر استحکام و شیوه بافت، رنگ ثابت گیاهی مورد استفاده در تهیه فرش، استفاده از رنگ تند و گرم، نقشه های اصیل و قیمت مناسب در جهان مختص همین منطقه شناخته می شود. وی افزود: ثبت جهانی فرش چهارمحال و بختیاری فرصت مناسبی برای بازاریابی و تبلیغات و پیدا کردن بازارهای صادراتی جدید این محصول است. به گفته وی، مسئولان و متولیان فرش در استان پیگیر ثبت ملی نقشه های خاص قالی مناطقی از جمله شهرکرد، فرش یلمه بروجن، فرخشهر، سامان، شلمزار و گبه اردل و ثبت آواها و داستان های مخصوص فرش بافی استان هستند. جیلان ادامه داد: فرش بافی در این استان بیشتر بر پایه سلیقه بافنده فرش و بر مبنای مشتری محوری نیست. وی تصریح کرد: نبود بازرگان و تاجر حرفه ای مشکل صنعت فرش استان است. جیلان با بیان اینکه زنجیره تولید فرش در استان ناقص است ادامه داد: باید متولیان فرشبافی به دنبال ذائقه یابی مشتری برای تولیدات باشند. وی افزود: کاربرد رنگ های زیبا با استفاده از عصاره گل ها و گیاهان و مواد اولیه طبیعی، شادابی و زنده بودن طرح ها و نقش های متنوع ، انتخاب رنگ، ثبات گیاهی گرم رنگها، پرز بلند، دقت در بافت و قیمت مناسب تر فرش چهارمحال و بختیاری نسبت به دیگر فرش های کشور را مهم ترین عامل بازار خارجی فرش استان بخصوص در آمریکا، آلمان و برخی کشورهای خلیج فارس برشمرد. بنابراین گزارش، کاربرد رنگهای زیبا با استفاده از عصاره گلها و گیاهان و مواد اولیه طبیعی، شادابی و زنده بودن طرحها و نقش های متنوع از عوامل تقاضای بالا برای خرید فرش چهارمحال و بختیاری است. بیشتر فرش های چهارمحال و بختیاری را 'یلمه' بروجن، 'گبه ریزباف' اردل، فرش 'بختیاری' مناطق عشایری و مناطق بختیاری نشین و فرش چالشتری شهرکرد تشکیل می دهد. براساس نظر برخی از محققان، طرح فرش 'سرو و کاج' چهارمحال و بختیاری بعنوان اصیل ترین طرح آریایی مطرح است. فرش نقش چالشتری چهارمحال و بختیاری در استانهای مختلف کشور و کشورهای حوزه خلیج فارس، اروپا، آمریکا و کانادا طرفداران فراوان دارد. فرش چهارمحال و بختیاری مطابق با معاهده بین المللی لیسبون که جمهوری اسلامی ایران با تصویب مجلس شورای اسلامی در سال 1380 به آن ملحق شد، به ثبت جهانی نشان جغرافیایی رسیده است. گزارشگر: نرگس کریمی**انتشار دهنده:جهانبخش صفری دهکردی 7361/6021 انتهای پیام /* اقتصاد تجارت فرش چهارمحال و بختیاری ارتباط با سردبیر: newsroom@irna.ir تماس بی واسطه با مسئولین∎​