به گزارش روزشنبه ایرنا، کویت در طول سالیان گذشته با توجه به وضعیت آب و هوایی، میزان پایین رطوبت، خاصیت خاک، پوشش گیاهی ضعیف و همچنین استفاده نامناسب از زمین ها، با چالش ریزگردها و طوفان های گرد و غبار مواجه بوده و از آن رنج می برد.
در واقع کارشناسان محیط زیست معتقدند هیچ منطقه ای در سراسر خلیج فارس نیست که از پدیده گرد و غبار در امان مانده و از پیامدهای ناگوار آن آسیب ندیده باشد.
گزارش منابع متخصص در زمینه هواشناسی نشان می دهد از قرن ها پیش این منطقه به پدیده ریزگردها مبتلا بوده و کمبود فضای سبز و پوشش گیاهی و همچنین وجود مناطق صحرایی و بیابانی موجب تشدید این موضوع شده است.
این گزارش ها حاکی از آن است که علائم ریزگردها در طول 25 درصد روزهای سال در کویت قابل ملاحظه است و میانگین طوفان خاک و شن به 26 مورد در سال می رسد که چند برابر میانگین معمول در کشورهای همجوار می باشد؛ زیرا که این آمار در بحرین به میزان 5 درصد روزهای سال، در قطر 7 درصد و در شهر ابوظبی 4 درصد است.
کویت به دلیل موقعیت جغرافیایی، شرایط آب و هوا، طبیعت زمین شناسی و ویژگی آب و خاک آن بیش از دیگر کشورهای شورای همکاری در معرض ریزگردها، طوفان خاک و ذرات معلق در هوا قرار دارد و مطالعات کارشناسان بیانگر آن است که کویت به طور میانگین، 154 روز در طول سال شاهد ریزگردهای معلق در هوا و 26 روز در سال با طوفان خاک دست و پنجه نرم می کند و 69 روز در سال با گرد و غبار مواجه است. که این موارد طی ماه های می و ژوئن (اردیبهشت و خرداد)میلادی بیشتر قابل ملاحظه است.
بررسی ها حاکی از آن است سرعت طوفان شن های ریز طی سال های پیشین در مواردی به 40 کیلومتر در ساعت رسیده است.
کارشناسان بر این باورند منشا خارجی گرد و غبار و ریزگرد های ورودی به کویت، دشت های اطراف رودخانه دجله و فرات در جنوب عراق و صحرای غربی این کشور؛ منطقه محصور میان کوه زاگرس و رود دجله و همچنین صحرای عربستان سعودی است. بدیهی است خشک شدن مناطق 'هور' در جنوب عراق نیز سبب صدور ریزگردها به کویت شده است.
حال آنکه منشا داخلی گرد و غبار، جزایر وربه و بوبیان، جذر و مد دریا در اماکنی همچون خور صبیه، شوره زارهای ساحلی و فضاهای متروکه خالی از پوشش گیاهی هستند.
از سوی دیگر مطالعات دانشگاهی و پژوهش های علمی کویت از افزایش قابل ملاحظه میزان ریزگردها از سال 2004 به بعد حکایت دارد به گونه ای که غبار نشسته درهرکیلومترمربع سالانه به 55 تن رسید و به عبارت دیگر 5 میلیون تن غبار در کویت بر زمین می نشیند.
این آکادمی همچنین اعلام کرد کویت سالانه مبالغ هنگفتی برای مهار این پدیده و جلوگیری از آسیب های آن به تاسیسات دولتی و پایگاه های نظامی و پالایشگاه های نفتی هزینه می کند و برای سرویس مراکز نفتی و جلوگیری از آلودگی بودجه کلانی اختصاص داده است.
درهمین راستا روزنامه پرشمار الانبا می نویسد : ' پدیده ریزگردها طی سال های اخیر 50 درصد در مقایسه با سنوات گذشته افزایش یافته و کمبود نزولات آسمانی موجب افزایش مناطق بی آب و علف شده است و سرعت طوفان های شنی به 35 کیلومتر درساعت می رسد که سبب اختلال درعمل فرودگاه و بنادر کویت می شود.'
این روزنامه به نقل از دکتر جاسم العلی رییس تشکیلات علوم جغرافیایی دانشگاه کویت می نویسد کمبود فضای سبز در شمال و جنوب کویت و نبود مراتع از یک سو و عملیات آزادسازی کویت که باعث از بین بردن بسیاری از کشتزارها و مزرعه های این کشور شد از سوی دیگر، بحران گرد وغبار را در این کشور دو چندان کرد.
وی افزود: سازمان محیط زیست کویت با تشکیل کمیته ای سرگرم بررسی علل بیابان زدایی و افزایش چشمگیر پدیده ریزگردها است و حل این موضوع بدون همکاری و مشارکت کشورهای همجوار قابل اجرا نیست.
دکتر عیسی رمضان از کارشناسان معروف آب و هوا در اظهاراتی مناطق شمال غرب عراق و جنوب شرق سوریه را مهمترین مراکز صدور گرد و غبار به کویت دانست؛ زیرا کشاورزان این مناطق به علت کمبود آب در رودخانه های دجله و فرات و خشک شدن دریاچه زمین کشاورزی خود را رها کرده و این مناطق به منبعی برای تولید ریزگردها و انتقال آن به کشورهای همسایه شده است.
وی ایجاد کمربند سبز و کاشت درختانی که نیاز به حداقل میزان آب دارند را به عنوان یکی از راهکارهای مقابله با این پدیده دانست.
این در حالی است که بنا به اعلام مسئولان سازمان حفظ محیط زیست کویت، کمیته مبارزه با بیابان زدایی این کشور در حال همکاری با برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد و صندوق محیط زیست جهانی 'GEF' می باشد، تا استراتژی مدون و کارشناسانه ای برای حمایت مراکز حساس و مناطق حفاظت شده محیط زیست تهیه و به اجرا گذاشته شود.
به هر صورت بنا عقیده متخصصان حوزه هواشناسی، چالش ریزگردها موضوعی منطقه ای بوده و تنها محدود به کویت و مرزهای این کشور نمی شود؛ دیپلماسی منطقه ای و رایزنی های کارشناسی، علاوه بر مدیریت دقیق کانون های بحران داخلی می تواند چاره ساز این مشکل باشد.
خاورم*320 ** 1064 انتشار دهنده: فرشاد محسن زاده
نظر شما