فناوران- نخستین سمینار مقابله با نقض مالکیت فکری در فضای کسب وکار ایران با هدف اطلاع‎رسانی و آگاهی بخشی از چالش‎های موجود و تجارب دیگر کشورها در توسعه فرهنگ‎سازی برای رعایت آن، همچنین ترغیب و الزام نهادهای اجرایی به مبارزه با جعل و سرقت اموال فکری، چهارشنبه چهارم اسفندماه با حمایت کمیته ایرانی اتاق بازرگانی بین‎المللیICC و شرکت همکاران سیستم در ارتباط با یکی از مهم‎ترین پروژه‎های بین‎المللی مرتبط با این موضوع یعنی BASCAP در محل اتاق بازرگانی ایران برگزار شد.

در این سمینار استتفان فالیا، مدیر اجرایی باسکپ در اتاق بازرگانی بین‎المللی ICC و همچنین تعدادی از متخصصان مالکیت فکری، صاحبان کسب‎وکار، مدیران عامل شرکت‎ها و استادان دانشگاه حضور داشتند.

 بخشی از سخنرانی‎های سمینار

محمدمهدی به کیش، نایب رییس و دبیرکل کمیته ایرانی اتاق بازرگانی بین المللی در آغاز این سمینار با تاکید بر توجه به مالکیت فکری و نقش آن در توسعه صنعتی گفت: تاریخ انقلاب صنعتی نشان می دهد ثبت اختراع و کپی رایت زمینه ساز این انقلاب بوده است. 

استفان فالیا، مدیر اجرایی پروژه BASCAP از اتاق بازرگانی بین المللی پاریس، سخنران بعدی این سمینار بود. او درباره شیوه کارکرد این پروژه و پیشینه اجرای آن در کشورهای مختلف گفت: پروژه BASCAP در کشورهای مختلف مانند روسیه، ترکیه، کنیا، اوکراین و هند و با حضور مدیران ارشد افتتاح و اجرا شده و انتظار می رود با توجه به رشد تجارت غیرقانونی و آسیب های اقتصادی آن، اجرای این پروژه با زمینه سازی هایی مانند تعیین مجازات و جریمه توسعه یابد.

در بخش بعدی این سمینار، فقیهی، رییس دفتر امور فناوری های مرکز پژوهش های مجلس نیز در صحبت های خود، درباره اهمیت مدیریت مالکیت فکری افزود: حفظ مالکیت فکری آثار حقوقی، مدیریتی و سیاسی، اجتماعی و اقتصادی بر کشور دارد که فقدان رعایت آن جامعه را با چالش های بزرگ مواجه خواهد کرد.

وی درباره وضعیت فعلی کشور در شاخص بین‎المللی حقوق مالکیت 2016 گفت: رتبه ایران از بین 128 کشور 102 در حقوق مالکیت فکری است. وی با گلایه از غیبت نمایندگانی از وزارت صنعت در جلسه افزود: عدم تصمیم‎گیری و سیاست‎گذاری شفاف و مشخص ملی در زمینه مالکیت فکری از چالش‎های موجود در ایران است.

 برگزاری پنل تخصصی BASCAP

در این سمینار، دو پنل با حضور اساتید دانشگاه و متخصصان و صاحب نظران حوزه نرم افزار و مالکیت فکری برگزار شد. پنل نخست به موضوع پروژه BASCAP اختصاص داشت.

 میرحسینی، دبیر شورای سیاست گذاری مالکیت فکری در این پنل، درباره سیاست گذاری های حوزه مالکیت فکری گفت: پیش از انقلاب تنها کنوانسیون تاثیرگذار بر این حوزه، کنواسیون پاریس بود؛ با این حال، با توجه به تحولات کشور در زمینه صنعت و ارتباطات، سیاست ها نیاز به بازنگری داشت و بر این اساس اصلاحات کنوانسیون پاریس اعمال شد، اما این امر هم چنان نیاز دارد به روز شود که تنها با همکاری جامع دستگاه های مرتبط امکان پذیر است.

حیدری، مدیرکل دفتر حقوقی و امور مالکیت معنوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در این پنل گفت: در زمینه مسایل حقوقی نیازمند برنامه جامعی هستیم. دیدگاه های نظری متفاوت در سطح ملی و بین المللی مانع از آن شده است که دستگاه ها در اجرای آن پیشرو باشند و چالش های اساسی توسط پدیدآورندگان و مصرف کنندگان حقوق، اجرای سیاست ها را با تعلل روبه رو می کند».

 پنل دوم، مقابله با تقلب و کپی غیرقانونی نرم افزار

پنل دوم این همایش به موضوع مقابله با تقلب و کپی غیرقانونی نرم افزارها اختصاص داشت. این پنل با مدیریت عبداله زاده، رییس کمیسیون اقتصاد دیجیتالی و استاد کامپیوتر دانشگاه امیرکبیر، با طرح این موضوع آغاز شد که حق مالکیت فکری باید برای همه از سوی مصرف کنندگان و تولیدکنندگان رعایت شود و اهمیت موضوع تنها به بازار مصرف برنمی گردد.

شاهین طبری، رییس هیات مدیره شرکت چارگون در پاسخ به پرسش مدیر پنل درباره محاسن داشتن حق مالکیت فکری در بخش نرم افزار، این حق را از اساسی ترین و زیربنایی ترین مسایل کسب وکار حوزه نرم افزار مطرح کرد. او همچنین بر اهمیت رعایت حق مالکیت فکری از طرف تولید کنندگان نرم افزار در کنار مصرف کنندگان تاکید کرد و گفت: رعایت حق مالکیت از طرف تولیدکنندگان موجب توسعه نرم افزار می شود.

غلام رضا رفیعی، فارغ التحصیل دکترای مالکیت فکری از سوئیس و وکیل دادگستری در دعاوی مالکیت فکری، در ادامه این پنل ضمن بیان عواقب رعایت نکردن مالکیت فکری و تمهیدات قانونی آن در ایران به حمایت قانونی از پدیدآورندگان نرم افزار رایانه ای در دو قالب ثبت اختراع و کپی رایت پرداخت. وی نپیوستن ایران به کنوانسیون برن را از کاستی های تعاملات بین المللی در بحث مالکیت فکری برشمرد.

فرید فولادی، عضو هیات مدیره شرکت همکاران سیستم نیز در این پنل به بیان زیان های ناشی از نبود قانون رعایت مالکیت فکری هم برای مصرف کننده و هم برای تولیدکننده پرداخت. 

فولادی ادامه کار بسیاری از کسب وکارها را بدون استفاده از نرم افزار ناممکن توصیف کرد و گفت: واقعیت این است که با جعل نرم افزار، مصرف کننده به اندازه تولیدکننده لطمه می بیند. فولادی هم چنین از کسب وکارهایی نام برد که اساس آن ها بر پایه نرم افزار است و استفاده غیرمجاز از نرم افزار این کسب وکارها منجر به نابودی آن ها می شود.

عضو هیات مدیره‎ شرکت همکاران سیستم، نبود معیار سنجش برای محاسبه مالکیت فکری در ارزش یک شرکت از سوی نهادهایی همچون بورس را از کاستی های این عرصه برشمرد و افزود: تولیدکننده با تلاش و سختی بسیار نرم افزار یا یک تولید دیجیتال را به انجام می رساند، اما این تولید برای او به عنوان دارایی های فکری محاسبه نمی شود. او گفت: رعایت حق مالکیت و شناخت حق مالکیت به عنوان یک سرمایه در ارزیابی های انجام شده، کمک می کند که به آن تخطی نشود و بخش زیان دیده در قبال جعل و سرقت واکنش نشان بدهد و این واکنش به اهمیت مالکیت فکری می افزاید. 

وی رعایت مالکیت فکری را پایه ای برای توان تعیین ارزش آن دانست و نادیده گرفتن ارزش آفرینی دارایی های فکری تولیدکنندگان ایرانی در عرصه جهانی را سرمایه ای که از دست می رود توصیف کرد.

بخش پایانی این پنل به کپی های غیرقانونی از بازی های رایانه ای و کاستی های بازار رقابتی آن اختصاص داشت. در این رابطه امیرحسین فصیحی، مدیرعامل شرکت فن افزار شریف در خصوص کپی غیرقانونی بازی های خارجی گفت: با توجه به انجام این کپی بدون پرداخت حق مولف و انتشار بازی با قیمت تمام شده پایین، حیات بازی های رایانه ای ایرانی در کنار این نرم افزارهای خارجی تقلبی با رقابت دشواری همراه است.

فصیحی شرکت های پخش بازی های رایانه ای را دومین مشکل تولیدکنندگان ایرانی بازی های رایانه ای مطرح کرد. به گفته فصیحی شرکت هایی باید پخش بازی ها را به عهده بگیرند که خود توزیع کننده بازی های جعلی خارجی هستند و منافع مالی نهفته در این بازار ناسالم، آنان را از کار با شرکت های تولیدکننده ایرانی بازمی دارد. در پایان این پنل در پاسخ به جنبه های مالکیت فکری بر تولید نرم افزار، شاهین طبری این مالکیت را شامل تمام مراحل این چرخه تولید از ایده تا طراحی و تولید مطرح کرد.