بهره هاى داوودى يا اسماعيلى بر خلاف آقا خانيان ، به شریعت و فقه پایبند بوده و اعمال عبادی آنها بوسیله بزرگان دینی انجام می گیرد. جوانان آنها در سن پانزده سالگی با داعی مطلق بیعت کرده که آن را بیعت با امام تلقی می کنند. آنان به نماز، زکات، روزه، حج و ولایت اهمیت بسزایی داده و مثل دیگر مسلمانان مقید به انجام آن هستند. اذان آنها مثل شیعیان است اما مانند سنیان وضو می گیرند. مکانهای عبادت آنها به «جماعت خانه» معروف است. نماز جمعه را برگزار نمی کنند. آنها از طرق متفاوتی مقداری از مال خود را در راه مذهب خویش صرف می کنند. ماه رمضان در نزد آنها همواره سی روز بوده و شب ۲۷ رمضان شب قدر است، اما به شبهای ۱۷، ۱۹ و ۲۱ نیز احترام خاصی دارند. سفر به مکه، مدینه، نجف، کربلا، قاهره و اماکنی که امامانشان مدفونند از مراسمهای عبادی- زیارتی آنهاست. عزاداری محرم و جشن عید غدیر نیز از مهمترین مراسمهای آنان است.
بُهرهها یگانگی خداوند، الهی بودن قرآن، پیامبری حضرت محمد(صلی الله علیه وآله) و وصی پیامبر(صلی الله علیه وآله) بودن حضرت علی(علیهالسلام) را همچون ما شیعیان اثنی عشری قبول دارند. آنان معتقدند که امامان، مکمل حرکت پیامبران هستند؛ فقط با این تفاوت که پیامبران مبلغان شرایع ظاهری و امامان مبلغان شرایع باطنی اسلام هستند. نکته مهم در اعتقادات بُهرهها این است که حضرت علی(علیهالسلام) را والاتر از امام بشمار آورده و "اساس" میدانند. آنان بعد از امام صادق(علیهالسلام) دارای شانزده امام هستند و پس از آن، "داعی منطق بُهرههای داوودی" در صدر تشکیلات دعوت این طایفه قرار دارد. فریضه نماز آنان به استثنای مواردی جزئی همچون ما شیعیان اثنیعشری است.
بیش از چهار پنجم طائفه بهره ها در هند زندگی میکنند. بهرهها از دو گروه اجتماعی تشکیل شدهاند که اعضای گروه بزرگتر به طبقه بازرگانان تعلق دارند و اسماعیلی مذهباند، و افراد اقلیت عمدتا كشاورز هستند. بيش از نیمی از بهرههای داودی هند در گجرات زندگی میکنند و بقیه اغلب در شهر بمبئی (حدود ۰۰۰، ۶۰ تن) و هند مرکزی سکونت دارند.
خارج از هند، بيشترين تعداد بهرههای داودی در پاکستان به سر میبرند. آنها حدود ۰۰۰، ۳۰ تناند که عمدتاً در شهر کراچی زندگی میکنند. گروههای تجارت پیشه کوچکی از بهرههای داودی نیز در سریلانکا، و سواحل جنوبی خلیج فارس اقامت دارند. در دهههای اخیر، شمار اندکی از بهرههای اسماعیلی به اروپا و امریکا مهاجرت کردهاند. بزرگترین اجتماع بهرههای اسماعیلی، بعد از هند و پاکستان، در کشورهای شرق افریقا، تانزانیا، کنیا، و اوگاندا (حدود ۰۰۰، ۲۰ تن) زندگی میکنند. بهرههای اسماعیلی و خوجههای نزاری اسماعیلی از جمله نخستین گروههای آسیایی بودند که در قرن سیزدهم قمری (نوزدهم میلادی) و اوایل قرن چهاردهم (بیستم) به شرق افریقا مهاجرت کردند. بهرههای مقیم شهرهای افریقای شرقی از آغاز در محلههای جداگانه میزیستهاند و آداب و رسوم و مراسم مذهبی خاص خود را داشتهاند.
داعی مطلق بهرههای داودی در صدر تشکیلات دعوت این فرقه قرار دارد. وی، که در واقع جانشین امام مستور اسماعیلیان طیبی ـ مستعلوی محسوب میشود، با نصّ داعی قبلی منصوب میشود و او را معصوم میدانند. داعی مطلق، با کمک دستیارانی که خود برمیگزیند، با خودمختاری مطلق بر تمام وجوه زندگی جامعه داودیان ریاست و نظارت دارد. داعی مطلق را معمولاً «مُلاجی صاحب» یا «سیدناصاحب» خطاب میکنند. مقر داعی مطلق در بمبئی است و موسوم به بَدری محل. هر چند پایگاه مرکزی دعوت داودی در سورات قرار دارد، در هر دو مکان، خاصه در سورات، مجموعههای جامع و نفیسی از کتب خطی اسماعیلی هست که زیر نظر مستقیم داعی قرار دارد.
در سلسله مراتب دعوت داودی، پس از داعی مطلق، به ترتیب «مأذون» و «مُکاسر» قرار دارند. مأذون دستیار اصلی داعی و جانشین وی است و معمولاً از میان بستگان نزدیک او انتخاب، و پس از داعی جانشین او میشود. داعی همچنین از خویشاوندان خود کسی را برمیگزیند که با عنوان مُکاسر به مأذون کمک میکند.
مرتبه بعدی در سلسله مراتب دعوت، مقام «عامل» است که پیشوای محلی داودیان است و از طرف داعی به هر جماعت بهره داودی که تعدادش از پنجاه خانوار بیشتر باشد گسیل میشود. وظیفه اصلی عامل رهبری داودیان در مراسم مذهبی و عبادی از قبیل مراسم ازدواج، خاکسپاری و غیره است. او همچنین دیون مختلف مذهبی و هدایا را برای داعی جمع آوری میکند.
آخرین مرتبه در سلسله مراتب دعوت داودی، مرتبه «مُلا» است که شخص داعی ملاها را انتخاب میکند. ملاها به عنوان معلم مذهبی برای کودکان بهره نیز خدمت میکنند. هر کودک داودی پس از رسیدن به سن پانزده سالگی، میثاق وفاداری نسبت به بیست و یک تن از امامان اسماعیلی طیبی ـ مستعلوی و داعیان داودی میبندد و از آن زمان به زمره مؤمنان درمیآید. این عهد را بزرگسالان داودی نیز هر سال در هجدهم ذیحجه (روز عید غدیرخم) تجدید میکنند. متن میثاق، که در دهههای اخیر تنظیم شده، متضمن وعده اطاعت مطلق از داعی است.
بهرهها، توجه و اهتمام ویژهای به زیارت، زیارتگاهها و مکانهای مقدس خود در عراق، مصر و شام دارند و این توجه و اهتمام، در اقدامات عمرانی رهبران دینی آنان در حوزه عتبات عالیات و زیارتگاههای شیعه تبلور یافته است. آنان به بازسازی برخی زیارتگاهها و نصب و تعویض ضریح بر قبور برخی ائمه شیعه (ع) در عراق به طور ویژه در کربلا، نجف و کوفه، و کشورهای سوریه، اردن، فلسطین و مصر پرداختهاند.بهرهها در آثار خود، از تزئینات و عناصر مرتبط با هنر و معماری اسلامی سبک هندی و دوره فاطمی مصر استفاده کردهاند.
هم اكنون مفضل سيف الدين ، پنجاه وسومين داعى مطلق آنان بشمار مى آيد كه پس از محمد برهان الدين ، پدرش كه در دوسال پيش ودر سن ١٠٢ سالگى وپس از پنجاه سال زعامت وبه عنوان پنجاه ودومين داعى مطلق بهره هاى اسماعيلى در گذشت وپس از تشييع مليونى در بمبئى ، در مكان روضه طاهره در سيفى محل در كنار پدرش طاهر سيف الدين بخاك سپرده شد. روضه طاهره مكانى است كه در سالهاى ١٣٥٥ هجرى تا ١٣٦٠ هجرى ، دو ضريح مطهر ابا عبد الله الحسين ع ونيز ضريح كنونى امير الومنين ع در آن بع عنوان كارگاه ساخته شد واز آن پس به عنوان مكانى مقدس در نظر طائفه بشمار آمده وهم اكنون علاوه بر مقدس بودن اين مكان در نزد طائفه بهره ، از آنجا كه داراى ساختمان بسيار با شكوهى بوده و ديوارهاى پيرامون آن از درون با سنگ مرمر سفيد گرانسنگى پوشيده شده وتمام سوره هاى قرآن كريم را بر آن حك كرده اند. جالب آنكه بسم الله الرحمن الرحيم سوره ها را علاوه بر تفاوت خط كه هر كدام به خطى زيبا نوشته شده است ، با ياقوت وزمرد والماس وديگر سنگهاى گرانقيمت آذين نموده اند كه يكى از مكانهاى ديدنى اين شهر هم اكنون بشمار مى آيد. در پيرامون روضه طاهره ، تشكيلات اين طائفه از مسجد وصحن وجز اينها قرار دارد كه در مراسم عزاداريهاى عاشورا وفاطميه وجز اينها ، گاه صدها هزار نفر گرد آمده وبه سخنان داعى مطلق خود كه به سلطان بهره نيز معروف است ، گوش فرا مى دهند. عزاداريهاى اين طائفه از شور وهيجان خاصى نسبت به سالار شهيدان وبرادر با وفايش حضرت عباس ع برخوردار است كه مى توان گفت از شور وهيجان عزاداريهاى ما شيعيان كاستى ندارد.
در دو سال پيش پس از وفات داعى پنجاه ودوم وجايگزينى مفضل سيف الدين به عنوان داعى پنجاه وسومين ، وى آغاز مرجعيت وزعامت خود را در كنار ضريح مطهر امير المومنىن ع در نجف شروع كرد وپس از رايزنيهاى ويژه ، به عنوان عضوى از بيت شيعى با مراجع عظام نجف اشرف يعنى حضرت آية الله العظمى سيستانى وآية الله العظمى حكيم وآية الله العظمى فياض وآية الله العظمى شيخ بشير نجفى ملاقات كرده ومورد احترام آنان قرار گرفت.
از ديدگاه بزرگان شيعه اثنى عشرى ، بهره ها وزيديه وجز اينها كه علاوه بر اعتقاد به رسالت پيامبر ، ولايت امير الومنين ع را قبول دارند ، از بيت شيعه بشمار آمده وآنان را مورد اخترام قرار مى دهند.
طائفه بهره ها كه تا امام صادق ع را قبول داشته وپس از آن رو به سوى امامت اسماعيل برادر حضرت امام موسى كاظم قرار دادند ، ليك در اين راستا به تمام امامان و امام زادگان از نسل امير المومنين ع وحضرت زهرا سلام الله عليها احترام گزارده جايگاهى ويژه براى اين حضرات قائلند.
بسيارى از مكانهاى زيارتى مشترك شيعه همچون ضريح زيباى امير المومنين ع در نجف اشرف وضريح پيشين امام حسين ع در كربلا ومسجد كوفه ومحراب ومقام حضرت على در كوفه وجز اينها همه از دست ساخته هاى اين طائفه بشمار مى آيد.
بزرگان ورموز شيعه در ايران وعراق معتقدند كه بايد تمام بيت شيعه را در آغوش گرفته ومانع از خداى ناكرده جدا شدن آنان از خاندن شيعه گرديم.
گفتنى است كه در يك سال ونيم پيش ، هيأتى از بزرگان طائفه بهره ها به رياست دكتر قائد جوهر ، برادر سلطان مفضل سيف الدين ، رهبر بهره هاى داوودى كه به زيارت اعتاب مقدسه نجف اشرف وكربلا رفته بودند ، با اشاره رهبر ياد شده به زيارت كاظمين رفته ودو درب طلا به اين آستانه هديه نمودند.
گفتنى است كه قبر ومزار بى بى شهربانو در تپه واقع در پيرامون شهر رى وحرم حضرت عبد العظيم حسنى ، از آنجا كه به عنوان همسر حضرت اباعبد الله الحسين ع ومادر حضرت زين العابدين شهرت دارد ، بسيار مورد احترام اين طائفه قرار دارد كه گاه برخى از آنان براى زيارت اين مكان به تهران سفر مى كنند.
نظر شما