به گزارش خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان: شمارۀ یکصد و سی ام از نشریۀ اطلاعات حکمت و معرفت با موضوع «امید و ایمان» منتشر شد.

«نقش امید در زندگی انسان چیست؟» عنوانی است که دفتر ماه این شماره به آن پرداخته، اميد که در دیدگاه روانشناختی به سطوح زندگی اجتماعی انسان و به اموری چون فعاليت­ های شغلی و فراغت، روابط و تعاملات فردی و اجتماعی و سلامت روانی می ­پردازد، در حوزه­­ های فلسفه، دین و عرفان اهدافی متعالی­ تر و بينشی ژرف­تر را نیز در برابر انسان ترسيم می ­كند.

«نغمه پروان» دبیر این شماره نوشته است: «امید با همۀ اهمیتی که به نظر می­ رسد در زندگی انسان­ ها داشته باشد، از نگاه فیلسوفان تا حدودی امری حاشیه­ ای تلقی شده است و  تعداد اندکی از آنان در آثار خود مستقیما به آن پرداخته­­ اند و دیدگاه­ های موجود در باب آن نیز بسیار متفاوت و حتی برخی مواقع متقابل است. چه بسا بخشی از این مشکل به دلیل ضعف در تجسم «امید» به مثابۀ هیجانی آمیخته با مؤلفه‌های شناختی، اجتماعی و معنوی بوده‌ باشد.» مسئلۀ مهم دربارۀ امید در عصر جديد این است که همراه با رشد تكنولوژی، «امید»  و مفاهیم دیگری مانند شادی، همدردی، همدلی و مهربانی، ارزش و معنايی خاص یافته­ اند و فلسفه، روانشناسی، جامعه­ شناسی، هر یک تعریفی مختص به خود از آن ابداع کرده­ اند. حال برخی از اصلی­ترین پرسش­­ ها این است که آیا اصولا «امیدورزی» خواهد توانست در تلاطم زندگی ماشينی اين دنيای پرهياهو در مسیر یافتن آرامش و رضایت از زندگی به انسان یاری رساند؟ انسان امروزی به چگونه چیزهایی می­ تواند امید بندد؟ و... مهم­تر از همه اینکه آیا اصلا مجاز به امید ورزیدن هستیم؟»

تفاوت بارز دیدگاه­ های موجود در باب ماهیت بنیادین امید آن را به یکی از مهم­ترین مسائل نظریۀ امید مبدل ساخته است؛ از افلاطون و ارسطو گرفته که امید  را تا حدودی گمراه کننده می­دانستند، تا ادیانی که آن را نوعی فضیلت الهی (یا مانند بودا رذیلت) معرفی می­کنند، متفکرانی که امید  را به ایمان و عشق  پیوند می­دهند، کسانی که مقولۀ امید را ستیهنده با عقل نمی­دانند، تا کسانی که آن را نشانی از ضعف بشری به حساب می­آورند.

این گزارش می افزاید: شماره یکصد و سی از نشریه اطلاعات حکمت و معرفت در بخش دفتر ماه مبتنی بر هفت نوشتار می شود؛ نخستین نوشتار گفت­وگویی با عنوان «امید و امیدواری از منظر اسلام و آیین بودا» با مصطفی ملکیان است.  دومین نوشتار با عنوان «نقد الحاد عملی» گفت­وگویی با محسن جوادی است و به موضوع الحاد و ایمان می­پردازد. «تاریخچه دیدگاه­های مختلف در باب امید و مسائل نظری آن» سومین مقالۀ این دفتر به قلم «کورتیس.اچ. پیترز» و با  ترجمه محمدحسین کرمانشاهی است. معصومه رمضانی استارمی  در مقالۀ « نقش ایمان به غیب در امید بخشی به زندگی» با این مقدمه «که برخی از صاحب­نظران برای ایمان، به معنای باوری از جنس معرفت به همراه خضوع و تسلیم در پذیرش حق، متعلقاتی ذکر کرده‌اند از جمله خدا، رسالت، معاد و ... که همۀ این متعلقات را می­توان در عنوان جامع ́ ایمان به غیب̀ گنجانید. به عبارتی می­توان گفت تنها متعلق ایمان، غیب است و ایمان به خدا، رسالت و ... از مصادیق ایمان به غیب هستند با چنین تبیینی می­توان ایمان را در ایمان به غیب خلاصه کرد» به دنبال پاسخ این پرسش است که «اساسا ایمان به امور محسوس که قابل مشاهده و تجربه هستند چه مفهومی می­تواند داشته باشد؟!» چهارمین نوشتار با عنوان «امید و معنویت در عصر اضطراب» مقاله­ای به قلم آنتونی اسکیولی، با ترجمۀ زهرا پروان  است. این مقاله با بررسی دیدگاه­های گوناگون، امید را شاخص درجۀ اول کیفیت زندگی تلقی و در نهایت ضمن بیان آراء متفکران دوره­های مختلف در این زمینه آن را فضیلتی ضروری برای حفظ محوریت فرد و نیز همچنین ملت معرفی می­کند. همچنین استدلال می­شود که  امید با تکیه­ای که بر تبحر، دل‌بستگی و بقا دارد خواهد توانست از طریق باورها و تمرینات معنوی مراتب مختلفی بیابد.

«نیایش برای دست کشیدن از الحاد» به قلم «تیم.جی.موسان» ششمین مقالۀ این دفتر است.  نویسنده در این مقاله می­کوشد این نکته را بیان کند که انجام آزمایش تجربی "نیایش به درگاه خداوند برای رفع الحاد" می­تواند با شرایطی خاص برای شکاکان از توجیه معرفتی برخوردار باشد. از نظر او دلیلی وجود ندارد که اشخاص شکاک برای دریافت کمک و هدایت دست به دعا برندارد و نمی­توان نیایش شخص لاادری­گو به درگاه خداوند را مضحک یافت. بدین سبب شکاکان و گروه خاصی از ملحدان را به ادای این تکلیف معرفتی ملزم می­کند که: دست­کم روزانه به مدت 10 دقیقه به درگاه خداوند دعا کنند که "خداوندا باور دارم که وجود نداری. بی­اعتقادی­ام را چاره ساز". آخرین مقالۀ این دفتر با عنوان  «نومیدی و گذر از آن از دیدگاه کی یر که گور» به قلم راضیه زینلی است. موضوع این مقاله نومیدی از دیدگاه کی­ یرکه گور  است؛ اما  او مهم­ترین راه گذر از نومیدی را ایمان‌ورزی می‌داند. یکی دیگر از راه‌های عبور از نومیدی، داشتن زندگی اصیل و عشق به دیگران است که در این مقاله بررسی شده است.

اما دومین بخش نشریه «ادب و هنر» نام دارد و مشتمل بر یک مقاله با عنوان «معماری در شعر حافظ» به قلم امیررضا پوررضایی است. سومین بخش نشریه «اندیشه و نظر» نام دارد و به­طور کامل به موضوع «قرآن شناخت» اختصاص دارد و مشتمل بر پنج مقاله است . نخستین نوشتار این بخش با عنوان «قرآن شناخت اثر پر جاذبه­ای است» گفت­و­گویی  با سیدمصطفی محقق داماد است. مقالۀ دوم با عنوان «تفسیر سوره فاتحه» ویراسته سید حسین نصر و با ترجمه انشاءالله رحمتی است. سومین مقاله با عنوان «رویکرد سنتی و حکمی دکتر نصر به قرآن» را سید سلمان صفوی نگاشته است. مقالۀ چهارم این بخش را سیدحسن حسینی با عنوان «سید حسین نصر، معلم چهارم» نگاشته است. آخرین مقاله در بخش قرآن­شناخت با عنوان «حقیقتی در باب قرآن شناخت» را شیخ اتابک شکوراُف نگاشته و علیرضا رضایت به فارسی ترجمه کرده است.

دو بخش پایانی نشریه به کتاب و گزارش اختصاص دارد. در بخش کتاب ابتدا سید مسعود رضوی مقاله ­ای با عنوان «حکمت حکایت» نگاشته است. سپس منیره پنج­تنی، دبیر بخش کتاب این نشریه، مطلبی انتقادی با عنوان «مقدمه ­ای بر درآمدهای بسیار کوتاه» دربارۀ وضعیت انتشار کتاب­ های مقدماتی در حوزۀ فلسفه نگاشته است و سپس به بهانۀ معرفی نشر تازه تأسیس «کرگدن» با حسن امیری ­آرا دربارۀ «فلسفۀ زمان» گفت­ وگو کرده است.

گفتنی است، بخش پایانی نشریه به گزارش برخی وقایع یک ماه اخیر حوزۀ اندیشه اختصاص دارد. شمارۀ یکصد و سی ام از نشریۀ اطلاعات حکمت و معرفت به مدیر مسئولی و سردبیری انشاءالله رحمتی با بهای 5 هزار تومان در اختیار علاقه­ مندان قرار گرفته است.