چکیده

ایران و عربستان سعودی با توجه به مختصات ژئوپلیتیک و ویژگی های جغرافیایی خود، دو کشور مهم و تعیین کننده در منطقه به شمار می آیند. این دو کشور، تقریباً از دهه 1950 به این سو، یکدیگر را به عنوان یک رقیب در نظر گرفته اند. تنش و ناسازواری میان این دو کشور، پس از پهلوی دوم شکل جدیتری گرفت و به دلیل متقارن بودن حوزه های نفوذ این دو کشور در منطقه، ایران و عربستان سطح پیوسته ای از تنش را میان خود تجربه کرده اند . رقابت ایران و عربستان، زمینه ی گسترده ای را دربرمی گیرد. این زمینه ی رقابت در کنار شماری از عوامل مادی و معنوی سبب بروز تنش و تیرگی در روابط تهران - ریاض شده است. ایران، بهویژه پس از رخداد انقلاب اسلامی در پی نفوذ در میان کشورهای مسلمان منطقه است و به دلیل خاستگاه ایدئولوژیک شیعی خود با ایدئولوژی وهابیت عربستان ناهم سازی دارد. از این گذشته، پیوستگی های ژئوپلیتیک و رقابت در منطقه بر پایه کسب قدرت و هژمونی نیز بر رویارویی این دو کشور افزوده است . پژوهش حاضر، از لحاظ روش شناسی توصیفی- تحلیلی است و برپایه ی نظریه ی سازه انگاری می کوشد تا به واکاوی مهم ترین دلایل ناسازواری در روابط میان ایران و عربستان بپردازد . بر پایه مشترک در « هویت » و « انگاره » ،« هنجار » نتایج این تحقیق، به نظر میرسد که فقدان سه شاخص میان ایران و عربستان، در کنار رقابت و قدرت بر بنیاد ژئوپلیتیک، از عوامل مهم ایجاد تنش در روابط تهران - ریاض به شمار می رود.

کلیدواژگان: ایران، عربستان، نظریه سازه انگاری، هویت

نویسنده:

افشین متقی

فصلنامه پژوهش های راهبردی سیاست - دوره 3، شماره 12، بهار 1394.

برای مشاهده کامل مقاله روی فایل مقابل کلیک کنید.