گروه اقتصادی آناج: مناطق آزاد تجاری اساسأ در راستای شکوفایی چرخه‌ی اقتصادی و تسهیل صادرات و بهره‌مندی مناسب از پتانسیل آن مناطق در همجواری با کشورهای همسایه و افزایش میزان صادرات کشور بر پایه تولیدات داخلی  شکل گرفت. در واقع مناطق آزاد پتانسیل صادرات و واردات را در کشور مدیریت نموده و مکانی امن و مناسب برای بهره‌مندی از خریدوفروش کالا در یک منطقه محسوب می‌شوند.

اما بررسی آمار صادرات و واردات از مناطق آزاد تجاری نمایانگر خلاف این امر است، یعنی کاهش صادرات و افزایش بی‌رویه‌ی واردات در حوزه‌های گوناگون خبر از قلب قانون در این مناطق می‌دهد.

واردات از این مناطق نیز به دلیل عدم‌نظارت کافی در سطح کیفی نامطلوبی صورت می پذیرد و بسیاری از کالاهای از میخ و پونز گرفته تا مدادپاک‌کن و تیغه شیشه‌پاک‌کن را شامل می‌شود.

منطقه آزاد تجاری ارس یکی از درگاه‌های اصلی اقتصادی در شمالغرب کشور محسوب می‌شود. منطقه‌ای که قرار بود تهدیدهای قاچاق از کشورهای همجوار را به فرصتی براش شکوفایی اقتصادی استان مبدل سازد. اما متاسفانه این منطقه نیز نه تنها نتوانسته سهم کلانی از صادرات را برعهده بگیرد بلکه رقیبی قدرتمند برای تولیدات داخلی نیز محسوب می‌شود.

رقابت نامتوازنی که به واسطه‌ی واردات محصولات مشابه داخلی عرصه را برای تولیدکنندگان تنگ‌تر نموده و زمینه شکست آنها در بازارهای داخلی را فراهم می‌نماید.

ارس درگاه وارداتی لباس و خودروهای لوکس

مردم منطقه آذربایجان به ویژه تبریزی‌ها ارس را با پاساژهای بزرگ مملو از لباس‌های مارک‎دار می شناسند و یا منبعی برای تهیه‌ی لوازم خانگی با قیمت‌های نسبتا مناسب تر، برای مرفهین و برخی از مسئولین نیز ارس یادآور خودروهای مدل بالای خارجی و ارس پلاک است. واردات کالاهایی که مشابه آن هرچند با کیفیت بهتر در داخل کشور وجود دارد جز آسیب زدن به چرخه‌ی اقتصادی ره‌آورد دیگری در پی نخواهد داشت.

افول چشم گیر صادرات و رشد واردات

آمار مقایسه‌ای صادرات گمرکات استان در نه ماهه سالهای 94 -95 نمایانگر این است که در سال 94 بالغ بر 58 هزار تن محصول به ارزش 51 میلیون دلار صادرات از منطقه آزاد تجاری ارس صورت گرفته در حالی که این میزان در مدت مشابه سال 95 به 20 هزار تن با ارزش 36 میلیون دلار کاهش یافته است.

از آن سو در همین مدت واردات از منطقه جلفا از 212 تن محصول با ارزش 397 میلیون دلار به 249 تن با ارزش 545 میلیون دلاری افزایش یافته است. در واقع با کاهش 64 درصدی در صادرات و افزایش 18 درصدی در مقدار محصول مواجه بوده‌‌ایم.

آذربایجان شرقی، استانِ پایلوت اجرای اقتصاد مقاومتی در کشور است؛ این درحالی است که ابتدایی ترین امر به جهت تحقق اقتصاد مقاومتی تکیه بر اقتصاد درون زا، صادرات بهینه محصولات و اجتناب در وادرات بوده است.

در میان کالای وارداتی از کشورهای همسایه خودرو بیشترین اقلام واردات بوده است و سیگار، پارچه، لوازم‌یدکی خودرو، پوشاک، اسباب‌بازی، برنج و تلفن همراه، تلویزیون، یخچال و کفش انواع کالاهای مصرفی در مراتب بعدی قرار گرفته‌‌اند.

لیست بلندبالای واردات که هیچ‌گونه هم‌سنخی با سخنان حمایتی مسئولین از تولیدات داخلی ندارد، بیانگر این امر است که شعارهای مسئولین در این حطیه نیز در حد همان "شعار" باقی مانده است.

اگر بخواهیم موانع موجود در راه تولیدات داخلی را از میان برداریم باید شفاف و واضح مشکلات موجود را بررسی و نیازهای داخلی را تأمین سازیم تا با واردات کمتر، تولید داخلی را به انزوا نکشانیم و نگاه‌مان به مناطق آزاد به عنوان مقصدی برای ورود بی‌رویه‌ی هرگونه مواد خارجی نباشد! مناطق آزاد تجاری نقطه امید و رویای موفقیت تولید کنندگان و سرمایه گذاران بود اما ظاهرا این رویا به کابوسِ مرگِ تولید داخلی تبدیل شده و صرفا سفره‌‌ی پر نعمتی برای بازرگانانی که با استفاده از مبادی قانونی و تخفیفات گمرکی در حال خدمت به تولیدکنندگان خارجی هستند، تبدیل شده است.

پایگاه خبری آناج این موضوع را در روزهای آتی از طریق مسئولین دولتی و نمایندگان مجلس در صورت پاسخ‌گویی مورد بررسی قرار خواهد داد.