3 ژوئیه (12 تیر) نیز با هدف افزایش آگاهی عمومی درخصوص خطرات کیسه های پلاستیکی برای محیط زیست و ارائه راه حل های جایگزین برای استفاده کمتر از این نوع کیسه ها، به نام روز جهانی بدون کیسه پلاستیکی (International Plastic Bag Free Day) نامگذاری شده که به همین مناسبت در گزارش مفصلی به چالش های استفاده از کیسه های پلاستیکی پرداختیم.

زنبیل هایی که به خاطرات پیوستند

تا همین چند دهه قبل، زنبیل های ساده پلاستیکی یکی از ابزار مهم در خریدهای روزمره محسوب می شدند. کمتر کسی برای خرید نان، سبزی یا حتی یک بطری شیر، از کیسه پلاستیکی استفاده می کرد؛ برای خرید میوه و آجیل هم اغلب از پاکت های کاغذی استفاده می شد.

اما رفته رفته با تغییر سبک زندگی، زنبیل های ساده خرید جای خود را به کیسه های پلاستیکی بزرگ و کوچکی دادند که امروز، به بلای جان محیط زیست تبدیل شده اند.

سرانه مصرف کیسه پلاستیکی

کمپین "ممنون، کیسه پلاستیکی نمی خواهم"، یکی از نمونه های موفق پویش مردمی برای حفاظت از محیط زیست است. این کمپین به همت تشکل مردم نهاد "انجمن دیده بان طبیعت سبز" و با همکاری کانون محیط زیست دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل راه اندازی شده است.

سالانه در جهان حدود 500 میلیارد تا یک تریلیون کیسه پلاستیکی استفاده می شود؛ یعنی حدود یک میلیون کیسه پلاستیکی در هر دقیقه! آمارهای داخلی نشان می دهد، هر شهروند تهرانی روزانه 3 کیسه پلاستیکی استفاده می کند.

به اعتقاد مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران، با مصرف نكردن يك كيسه پلاستيكی در هفته از سوی هر خانواده ايرانی می ‌توان از مصرف حدود 816 ميليون كيسه پلاستيكی در سال جلوگيری كرد.

قوانین الزام آور و مشارکت مردمی

حل بحران کیسه های پلاستیکی در کلانشهر تهران، نیازمند قوانین الزام آور برای ممنوعیت یا کاهش استفاده از کیسه های پلاستیکی در کنار مشارکت گسترده شهروندان تهرانی است.

تنها قانون الزام ‌آور كشور برای منع استفاده از كيسه‌ های پلاستيكی، در شهرداری تهران به تصويب رسيده و به اجرا درآمده است؛ براین اساس، عرضه هرگونه نایلکس پلیمری در میادین میوه و تره بار و فروشگاه های شهروند ممنوع شده است.

در سازمان مدیریت میادین میوه و تره بار به عنوان بزرگترین نظام توزیع محصولات کشاورزی، روزانه 5 تن کیسه پلاستیکی استفاده می شود و جایگزین شدن کیسه های زیست تخریب پذیر به جای کیسه های پلاستیکی، قطعا اقدامی مثبت و موثر محسوب می شود.

احداث اولین کارخانه تولید کیسه های پایه گیاهی در محل میدان مرکزی میوه و تره بار، جایگزین شدن 100 درصدی کیسه های پلاستیکی با کیسه های گیاهی و زیست تخریب پذیر در میادین میوه و تره بار، بخشی از تلاش های سازمان مدیریت میادین میوه و تره بار در جهت حفاظت از محیط زیست محسوب می شوند.

همچنین این سازمان، با مشارکت سازمان مدیریت پسماند و گروه زامیاران، کمپین "نه به کیسه پلاستیکی" را راه اندازی کرده است. در قالب این طرح که همزمان با برگزاری نمایشگاه بین المللی کتاب امسال در شهر آفتاب اجرا شد، کیسه هایی با پایه گیاهی در مبادی ورودی نمایشگاه و ایستگاه مترو بین بازدیدکنندگان نمایشگاه توزیع شد.

بخشی از راه حل باش!

تصویب قوانین الزام آور، اعمال محدودیت یا ممنوعیت، اخذ مالیات های سنگین یا جریمه نقدی، به حفاظت از محیط زیست کمک می کنند، اما همه این اقدامات بدون همراهی و مشارکت داوطلبانه مردم، از اثرگذاری کافی برخوردار نخواهند بود.

کمپین "ممنون، کیسه پلاستیکی نمی خواهم"، یکی از نمونه های موفق پویش مردمی برای حفاظت از محیط زیست است. این کمپین به همت تشکل مردم نهاد "انجمن دیده بان طبیعت سبز" و با همکاری کانون محیط زیست دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل راه اندازی شده است.

در گام نخست این طرح، کیسه های پارچه ای به همراه بروشورهای آموزشی میان اساتید و کارکنان دانشگاه توزیع می شوند تا جایگزین کیسه های چلاستیکی شوند.

سبک زندگی دوستدار طبیعت را در پیش بگیریم

استفاده از کیسه های پارچه ای -نمدی، کیسه های پایه گیاهی و زیست تخریب پذیر، کیف و زنبیل های حصیری -کنفی، پاکت های کاغذی - مقوایی، ساده ترین ابزاری هستند که می توانند جایگزین کیسه های پلاستیکی در هنگام خرید شوند.

در نهایت اینکه، گرفتن کیسه برای خرید حق شماست، اما از شما می خواهیم به نفع طبیعت بلند شوید!

منابع: سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران، سازمان مدیریت میادین میوه و تره بار

گزارش: معصومه سوهانی